De digitale spionage neemt steeds verder toe, constateert de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst AIVD in haar jaarverslag over 2017. Meer landen proberen over de grens digitaal geheime informatie te ontfutselen die zij kunnen gebruiken voor zowel politieke als economische doeleinden. Niet alleen bedrijven en instellingen zijn doelwit, maar ook personen, die soms gewoon worden benaderd via social media.
'De digitale dreiging is er al, maar wordt het grootste risico waar Nederland in de toekomst mee te maken krijgt', zo waarschuwt AIVD-baas Rob Bertholee. Het gaat om spionage, sabotage, heimelijke politieke en publieke beïnvloeding. Alles komt volgens hem samen in de digitale ruimte en de mogelijkheden nemen toe. 'Maar weinig landen maken er geen gebruik van. Rusland en China staan bovenaan', aldus Bertholee.
Diefstal van vertrouwelijke gegevens
De geheime dienst stelde vorig jaar digitale inbraken vast bij Europese multinationals en bij onderzoeksinstellingen in de sectoren energie, hightech en chemie. Deze instellingen hebben ook banden met Nederland of Nederlandse vestigingen. Indringers hebben veel vertrouwelijke gegevens, met een omvang van terabytes, gestolen waardoor dit soort hardnekkige aanvallen leidt tot economische schade, aldus de AIVD. De aanvallen worden steeds complexer en moeilijker te voorkomen, stelt de dienst.
Nederland interessant doelwit
Nederland is en blijft een interessant doelwit, volgens Bertholee, onder meer vanwege de zitting van Nederland in de VN-Veiligheidsraad in 2018 en het lidmaatschap van de EU en de NAVO. De nieuwe veiligheidswet (Wiv) moet volgens Bertholee de digitale risico's kunnen ondervangen. Het jaarverslag is voor het referendum over de wet (21 maart) uitgebracht, zodat de dienst 'kan laten zien wat ze allemaal doet'.
Beïnvloeding politieke besluitvorming
Naast digitale spionage gaat het ook om klassieke acties zoals de rekrutering van contactpersonen en pogingen daartoe. Interessant geachte personen worden benaderd via social media, onder meer via de zakelijke netwerksite LinkedIn, om informatie te verstrekken, al dan niet tegen betaling. Volgens de AIVD-baas is ook daarover in Nederland te weinig bewustzijn. Digitale middelen worden ook ingezet om de politieke besluitvorming of publieke beeldvorming in andere landen te beïnvloeden. Ook kunnen staten met digitale sabotage grote dreiging opleveren voor vitale sectoren in Nederland en in Europa.