Bekende Nederlanders die gouden bergen verdienen met bitcoins. Die advertenties hebben we allemaal wel eens voorbij zien komen op Facebook. Zo zou John de Mol er aan tafel bij De Wereld Draait Door uitgebreid over verteld hebben en ook Jort Kelder verdient op deze manier een centje bij, zo vertellen ze. Maar wat gebeurt er als je op de advertenties klikt? Wie zitten erachter, waar kom je terecht en wie verdienen eraan? Opgelicht?! sprak met mensen die elke euro die ze bezaten kwijtraakten in deze schimmige wereld en ontdekte dat Investous, sponsor van voetbalclub PSV, een van de platformen is die de plaatsers van de valse bitcoinadvertenties financiert.

Wie op zo’n Facebookadvertentie klikt, krijgt een nieuwsbericht te zien dat precies lijkt op het nieuws zoals het ook op de websites van de NOS of Nu.nl staat. Aansprekende namen vertellen in een compleet verzonnen interview hoe zij bergen met geld verdienen. Je wordt uitgenodigd om verder te klikken en ook kennis te maken met zo'n programma, dat in veel gevallen namen kent als Bitcoin Revolution, Bitcoin Profit of Bitcoin Code. Met dat investeringsprogramma kun je enorme bedragen verdienen, zo wordt beweerd.

Maar niet enkel via Facebook kom je op deze pagina's terecht. Een van de gedupeerden die Opgelicht?! sprak, klikte in het spelletje Wordfeud op een advertentie. Ook zij kwam vervolgens terecht in deze verraderlijke advertentiewereld.

Affiliates

De advertenties worden geplaatst door zogenaamde affiliates. Dat zijn een soort proppers die op Facebook valse advertenties plaatsen. Als jij je eenmaal investeert, gaat bij hen de kassa rinkelen. Ze verdienen dan honderden euro's aan jouw inschrijving.

Allemaal onzin

Terug naar de pagina van onder andere Bitcoin Revolution. Eenmaal op de pagina van het 'programma' zie je daar video’s van mensen die vanaf dag één hun financiële geluk niet op kunnen. Zelfs Bill Gates investeert! We zien een tweeling die er een Ferrari aan over hield en cheques die uitgeschreven worden. Allemaal onzin. De mensen van de video's werden betaald om een paar zinnen op te ratelen, de foto’s zijn van de website van de Jehova Getuigen gehaald en de Ferrari werd inderdaad gekocht, maar met geld dat helemaal niet via Bitcoin-investeringen verdiend werd.

Toch geen miljonair, maar thuiswonend

Opgelicht?! weet te achterhalen waar een van de video's opgenomen is. Achter de jongeman die beweert dat hij binnen de kortste keren steenrijk is geworden, is namelijk een gemeentehuis te zien. Bij het betreffende bedrijf aangekomen wordt de jongen herkend: hij liep er ooit stage. We weten zijn adres te achterhalen, en daar aangekomen blijkt hij gewoon bij zijn ouders te wonen: niks geen tonnen waarmee zijn appartement is afbetaald. Hij vertelt dat hij via de website Fiverr - een soort Werkspot voor ICT'ers - gevraagd werd om een paar zinnen in te spreken. Over de gevolgen had hij niet nagedacht. Hij en zijn vriend kregen er 150 euro voor.

Nederlandse betrokkenheid

Hij is niet de enige in Nederland die zich hiermee bezighield. Onze collega’s van Brandpunt+ ontdekten dat het Utrechtse bedrijf VIP-Response betrokken is bij de plaatsing van de nepadvertenties. Op het afgesloten deel van hun website staat een lijst met affiliates. Eén ervan biedt Bitcoin Evolution aan, gericht op Italië. In de broncode van de website Bitcoin Evolution ontdekte Brandpunt+ een digitale vingerafdruk die we ook vinden bij Bitcoin Revolution, een Nederlandstalige website waardoor Nederlanders naar onder meer Investous gelinkt worden. En deze vingerafdruk staat óók op de valse Jort Kelder-advertentie.

Gegevens worden verkocht

Wie zich toch inschrijft op de dubieuze bitcoinsites, laat zijn gegevens achter en enkele ogenblikken rinkelt de telefoon. Gegevens worden namelijk doorverhandeld naar andere handelsplatformen die je proberen te overtuigen om vooral te gaan investeren. Het blijkt dan ook al snel niet meer over bitcoins te gaan, maar om het speculeren in koersen.

CFD’s en verdubbelaars

De aardige jongens en meisjes aan de telefoon halen je over zo snel mogelijk geld te storten. Daarmee kun je investeren in CFD’s (Contract For Difference), die worden aangemerkt als zeer risicovol. Op de websites wordt in de kleine lettertjes vermeld dat circa 80 tot 90 procent van de investeerders de inleg verliest. Met die CFD’s voorspel je de koers van bijvoorbeeld goud. Dat gebeurt met een hefboom, een soort verdubbelaar. Afhankelijk van welke koers je voorspelt en afhankelijk van of je basislid of gouden lid bent, speel je met een andere hefboom.

Je kunt ervoor kiezen om met een behoorlijk risicovolle hefboom te beleggen: zo is het mogelijk om deze zogenaamde hefboom op 400 in te stellen. Wat dat betekent, demonstreren we zo aan de hand van een rekenvoorbeeld. Maar de mensen die zich inschrijven, realiseren zich dat niet. De uitleg staat weliswaar in de algemene voorwaarden, iedereen krijgt een eigen accountmanager toegewezen die zegt wat je moet kopen. Dus hoeveel verstand van beleggen heb je nodig...?

Een kleine rekensom laat zien hoe gevaarlijk dat is. Stel, je belegt € 1.000,- in een bepaalde koers en je hebt een hefboom van 20. Als deze koers met 5% stijgt, heb je € 1.000,- verdiend: 5% stijging x 20 = 100% van je inleg. Daalt de koers echter met 5%, dan is je volledige inleg verdwenen. Beleg je echter met een hefboom van 200, dan is jouw € 1.000,- al verdwenen als de koers met 0,5% daalt, iets wat al snel gebeurt. Immers, 0,5% daling x 200 is een verlies van 100%.

Proef op de som

Opgelicht?! neemt de proef op de som en we schrijven ons in op verschillende websites. Wij worden gelinkt naar onder andere Investous. Een aardige jongeman belt na een paar minuten al op om te helpen met de inschrijving. Hij belt met een Amsterdams telefoonnummer, waar hij zegt te verblijven. In werkelijkheid zit het kantoor echter op Cyprus.

PSV en prijzen

De website ziet er gelikt uit. Spelers van PSV staan prominent op de website. Investous is sinds januari sponsor van de voetbalclub uit Eindhoven. Ook zijn ze de winnaars van twee Forex Awards in 2018. Maar als we in de geschiedenis van de website duiken, staat deze eind augustus nog te koop en is er nog geen handelsplatform te bekennen. Van de prijzen die uitgereikt zouden zijn in Hongkong is geen foto te bekennen. Op e-mails met vragen over de door Investous gewonnen awards, reageert Forex Awards niet.

Vragen worden voor ons ingevuld

De accountmanager van Investous vertelt ons dat hij dit werk al zeven jaar doet en dat hij 'risk manager' is. Hij zorgt ervoor dat zijn klanten zo min mogelijk risico lopen. We moeten een vragenlijstje invullen om te laten zien of we geschikt zijn om te beleggen in ingewikkelde financiële producten. We vertellen hem er niets van te weten en de accountmanager beantwoordt daarom de vragen voor ons. Wij hoeven enkel zijn antwoorden aan te klikken.

Koers voorspellen

Keer op keer benadrukt hij dat het belangrijk is om gouden lid te worden. We zullen sneller kunnen verdienen, weet hij ons te vertellen. Toch besluiten we slechts het laagst mogelijke bedrag te investeren en op zijn instructie kopen we daarvan goud. We openen een positie en speculeren dat de koers zal stijgen. Onze accountmanager weet namelijk dat de koers van goud die middag om 15.30 uur zal gaan stijgen.

Bitcoins kunnen we niet kopen zolang we nog geen gouden lid zijn. Daarvoor moeten we echter meer investeren. Dat zou volgens de accountmanager ook heel slim zijn, want volgens een rapport van de voorzitter van Goldman Sachs, de grootste investeringsbank van Amerika, zal de koers die komende dagen met maar liefst 2.700 dollar stijgen. Het staat zelfs in de Wall Street Journal, zo beweert hij. Dat artikel hebben wij niet gevonden en de koers daalt die betreffende dagen.

'Hoe meer je investeert, hoe minder risico je loopt'

Terug naar het goud. Inderdaad stijgt de koers van het goud en binnen no time hebben we al 17% winst op onze investering. En dat terwijl de koers nog geen procent is gestegen. Dan blijkt dat we investeren met een hefboom van 20. De accountmanager benadrukt keer op keer dat als we meer zouden storten en gouden lid zouden zijn, we tien keer zoveel winst hadden gemaakt in een paar uurtjes: 170%. Dat ons risico dan veel groter is, is volgens de accountmanager niet aan de orde. Er wordt letterlijk gezegd: 'hoe meer je investeert, hoe minder risico je loopt'.

Positie open houden

Ze vertellen namelijk dat zolang de positie die je hebt geopend niet gesloten is, je nooit je geld verliest. En dat klopt. Maar door die hefboom kun je met een kleine koersdaling al je investering verliezen. Dat kun je uitstellen als je extra geld op je account stort. Je marge wordt dan groter.

Terug naar het rekenvoorbeeld. Stel, je investeert € 1.000,- met een hefboom van 200. Als de koers 0,5% daalt, ben je die investering kwijt. Want 0,5% x 200 = 100%. Maar dit geldt niet als je nog € 1.000,- op je account hebt staan. Dan kan de koers 1% dalen voordat je door je geld heen bent.

Druk zetten om extra te storten

Investous sluit automatisch de posities als je niet voldoende marge op het account hebt staan. En hoe meer geld je op je account hebt staan, hoe minder snel die posities gesloten worden. Volgens Investous is dat heel goed, want zolang je positie open is, ben je je geld nog niet kwijt. En dat is waar Opgelicht?! ook klachten over krijgt. De oneindige stroom telefoontjes van Investous naar hun klanten. De eerste verzoeken gaat erom dat mensen meer storten, zodat zij gouden of zelfs platinum lid kunnen worden. Daarna gaat het al gauw om meer en meer te blijven investeren om die posities maar open te houden. Emergency calls zelfs, als je positie gesloten dreigt te worden. Steeds weer worden mensen overgehaald om nog meer geld te storten, zogenaamd om ervoor te zorgen dat zij hun geld niet kwijtraken. In werkelijkheid raken ze meer en meer geld kwijt.

Zoals de rekenvoorbeelden laten zien kan een kleine koersdaling al funest zijn als je investeert met een hefboom van 200. Uiteindelijk verliest iedereen die wij spreken hun geld. Van enkele duizenden tot honderdduizenden euro’s aan toe. Sommige mensen zijn elke cent die ze bezaten kwijt.

Recovery

En ook dan is de ellende nog niet voorbij. Nog een laatste keer worden je gegevens verhandeld. Ditmaal aan een soortgelijk platform dat op de hoogte is van het bedrag dat je bent verloren. Zij beloven je dat ze het geld kunnen terugverdienen, en nog wat extra. Als Opgelicht?! opnames maakt bij een van de gedupeerden thuis, wordt zij net gebeld door een van deze platforms. Als de verslaggever tussenbeide komt en zich voorstelt, wordt ijlings opgehangen.

Maar ook Investous haalt dit truukje uit. Een investeerder die 89.000 euro verloor, wordt een paar maanden na zijn verloor gebeld door Hendrien van der Kroon.  Ook zij is 'risk-manager' van Investous. Met valse beloften probeert ze de gedupeerde man over te halen om opnieuw te investeren. Hendrien weet niet dat de man allang met de redactie van Opgelicht?! in contact staat.

Vergunning op Cyprus

Hoe kan het dat een handelsplatform als Investous zijn gang kan gaan in Nederland en slachtoffers weet te maken vanuit Cyprus? Investous heeft een handelsvergunning van CySEC, de Cypriotische financiële waakhond. Door deze vergunning mag Investous in de Europese Unie zijn gang gaan en krijgen zij bij de Nederlandse AFM een paspoort. Daarmee lopen ze ook graag te loop: het schept vertrouwen. De AFM, dat tientallen klachten krijgt over Investous, kan echter niet ingrijpen.

Verboden

Opgelicht?! spreekt met een Cypriotisch economisch deskundige die uitlegt dat het voor een bedenkelijk handelsplatform fijn is om gevestigd te zijn op Cyprus. Niet alleen vanwege de lage lonen, maar vooral wegens het gebrek aan regulering. Een gerenommeerde onderzoeksjournalist uit Israël die jarenlang onderzoek deed naar dit fenomeen, weet te vertellen dat een platform als Investous in de Verenigde Staten simpelweg verboden is. In Nederland zijn die mogelijkheden er nog niet.

Investous

Hoe zit het met Investous? Als Opgelicht?! in het bedrijf duikt, blijkt het daadwerkelijk op Cyprus gevestigd te zijn. Een informant stelt vast dat er een callcenter op het aangegeven adres gevestigd is en hoort Russisch en Hebreeuws spreken. De directie blijkt ook gedeeltelijk uit Cyprioten te bestaan, samen met een Israëliër. Deze business blijkt in Israël al jaren hoogtij te vieren.

Crimineel

Crimineel en zwart Russisch geld stroomt via Israël naar Cyprus, horen we van experts. Bedrijven kunnen vanuit Cyprus legaal op de Europese markten woekerwinsten behalen. En elke euro die een belegger bij deze beleggingsfirma's verliest, is een euro winst voor de bazen. Dat is het businessmodel.

Als wij naar Investous kijken, zien we dat beleggers geld overmaken. Dat gebeurt onder meer via een Duitse tussenrekening, waarover het klachten regent op de website van Opgelicht?! Dat geld wordt vervolgens verplaatst naar belastingparadijs Isle of Man.

Reactie Investous

Investous maakt zich er makkelijk vanaf. Zij willen niet voor de Opgelicht?!-camera verschijnen en laten in plaats daarvan per e-mail weten dat zij zich aan de regels houden. Als mensen klachten hebben, moeten zij maar een klachtenformulier invullen, luidt het verweer. Daarnaast laten ze weten dat beleggers vaak agressief gedrag vertonen na het verliezen van hun inleg en zelfs afpersing niet schuwen om hun geld terug te krijgen. Maar met enig bewijs daarvan komen ze niet over de brug.

De dubieuze investeringsmaatschappij houdt verder haar kaken strak op elkaar.

PSV

Woordvoerder Thijs Slegers van PSV zegt dat de club Investous gemaand heeft om actie te ondernemen op de vijf klachten die bij PSV zijn binnengekomen. Als ze die naar behoren afwikkelen, dan is er volgens Slegers geen reden om het sponsorcontract met Investous op te zeggen. Opmerkelijk is dat Sleegers zelf nooit in de financiële producten van Investous zou investeren: 'Mijn geld is mij te lief'.

Nep-advertenties

Over de nep-advertenties die Investous gebruikt om klanten te werven, zegt Investous-directeur Petros Mylonas tegen de Eindhovenaren dat ze de namen en telefoonnummers alleen maar aankopen. Over de wijze waarop klanten geworven worden (via de nep-advertenties dus) weet Mylonas niets. PSV neemt genoegen met dat antwoord.