Opgelicht?! ontvangt signalen dat bedrijven en zelfstandigen zonder personeel nog altijd ongevraagd door schimmige IT-bedrijven gebeld worden en tijdens het gesprek onder druk worden gezet om tegen hoge tarieven vrijwel identieke domeinnamen te kopen 'voordat een derde partij de domeinnaam claimt'. Niet zelden bestaat deze derde partij helemaal niet en wordt het als excuus gebruikt om een gevoel van urgentie te wekken. Deze vorm van acquisitiefraude is niet alleen erg hinderlijk, je kunt beargumenteren dat er in veel gevallen sprake is van misleiding omdat je door gladde praatjes en een onduidelijke, onvolledige voorstelling van zaken al snel aan torenhoge kosten vast zit voor een dienst of contract waar je in de eerste instantie helemaal niet om hebt gevraagd. Tijd om even stil te staan bij domeinnaamfraude.

Al in 2015 maakten wij er een item over. De tactiek is dat je telefonisch te horen krijgt dat een derde partij aan de haal dreigt te gaan met een website met een nagenoeg identieke naam of met een andere extensie, en dat is natuurlijk slecht voor de concurrentie.

Stel, jouw naam is Jan de Vries en je hebt al een tijdje een aannemersbedrijf. Om potentiële klanten te attenderen op je diensten en ze in staat te stellen om contact met je op te nemen voor een offerte heb je destijds het domein jandevriesconstructie.nl geregistreerd. Volgens de beller dreigt een niet nader genoemde derde partij de domeinnamen jandevriesconstructie.com of .info op zeer korte termijn te kopen voor eigen gebruik, en daar zit je als ondernemer waarschijnlijk niet op te wachten.

'Maar mogen ze zomaar met mijn handelsnaam aan de haal?', denk je wellicht. Ja, dat mag. Handel in domeinnamen is niet verboden, het staat iedereen in beginsel vrij om beschikbare domeinnamen te registreren. Beschik jij echter over het handelsnaamrecht of over het merkenrecht van de naam van het domein, dan kun je via de rechter afdwingen dat het domein aan jou wordt overgedragen omdat jij daar een aantoonbaar zakelijk belang bij hebt. Dit kan echter wel een tijdrovende en kostbare procedure worden.

De beller toont zich erg betrokken met jouw onderneming en doet voorkomen alsof hij of zij je in feite een grote dienst bewijst door éérst te informeren of jij zelf geen belangstelling hebt bij deze domeinnamen. Wil je dit niet? Dan dreigt men de domeinnaam 'vrij te geven', en dat heeft in potentie natuurlijk vervelende zakelijke consequenties. Maar ga je wel akkoord, dan zijn de problemen ook niet voorbij: je betaalt doorgaans fors hogere tarieven dan gebruikelijk en er is niet zelden sprake van verborgen jaarlijkse 'verlengingskosten' die ook flink boven de marktconforme waarde zitten.

Begrip 'akkoord' wordt ruim geïnterpreteerd

Een bijkomend probleem is dat de definitie van 'akkoord' volgens deze schimmige bedrijven nogal ruim wordt geïnterpreteerd: deze telefoongesprekken worden opgenomen en omdat zogenaamd de hoogste spoed geboden is, dringen verkopers erop aan dat je 'ja' zegt omdat het anders misschien wel te laat is. Heb je eenmaal ergens ja op gezegd? Dan blijkt dat dat door de verkoper als rechtsgeldige bevestiging wordt gezien, waardoor je aan een dure overeenkomst vastzit waar je slechts met grote moeite onderuit kunt.

Soms wordt de toon van het gesprek ronduit onaangenaam: gedupeerden melden dat verkopers boos worden of dreigementen uiten. Iemand op LinkedIn meldt bijvoorbeeld dat ze tijdens het gesprek Google had geraadpleegd en alleen maar ellende zag: 'Toen ik zei dat ik het een raar verhaal vond en de domeinnaam lekker liet lopen werd 'ie (de verkoper - red.) inderdaad kwaad'. Een andere consument meldt dat een bedrijf dat haar heeft gebeld ' drie keer zoveel geld vraagt voor een domeinregistratie bij registrars, valse informatie geven en ook nog eens gaan intimideren wanneer mensen niet willen betalen'. Nóg een consument beaamt bovenstaand verhaal en stelt: 'Ik werd op agressieve toon bejegend toen ik vragen stelde en tijd wilde om advies te vragen. Ik wilde een e-mail; kon niet. Mij werd verweten "bozig" te reageren: "als u zo praat geven we de domeinnaam vrij".'

Rechter gaat niet mee in deze argumentatie

De rechter ziet niks in het argument dat een halve telefonische 'ja' per definitie daadwerkelijk rechtsgeldig is, blijkt uit een uitspraak die vorig jaar juli in een bepaalde zaak werd gedaan. Volgens FNV Zelfstandig is 'voor de rechter van algemene bekendheid dat de ondernemers in deze gevallen telefonisch worden benaderd, dat hen dan een (opzettelijk) onjuiste mededeling wordt gedaan en hen vervolgens, naar aanleiding van die onjuiste mededeling, een aanbod wordt gedaan om een overeenkomst te sluiten.'

Cruciaal is het punt 'dat het slachtoffer op basis van die onjuiste mededeling wordt bewogen om die overeenkomst te sluiten. En dan wordt slechts een bandopname gemaakt van het akkoord gaan door het slachtoffer met het aanbod en dus niet van wat daaraan voorafgaand allemaal is besproken'. In de ogen van de rechter, die zich baseert op lid 3 uit artikel 44 uit het Burgerlijk Wetboek, gaat het dan ook om bedrog: 'Bedrog is aanwezig, wanneer iemand een ander tot het verrichten van een bepaalde rechtshandeling beweegt door enige opzettelijk daartoe gedane onjuiste mededeling, door het opzettelijk daartoe verzwijgen van enig feit dat de verzwijger verplicht was mede te delen, of door een andere kunstgreep.'

Word je gebeld over een domeinnaam? Neem onderstaande punten dan in acht

• Laat je niet onder druk zetten en doe nooit een telefonische toezegging, vraag altijd eerst om een schriftelijke offerte of een concept van een contract voorzien van de algemene voorwaarden.
• Vermijd het woord 'ja' in zo'n gesprek: deze gesprekken worden doorgaans opgenomen en er zijn gevallen bekend waarin bandopnames zijn gemanipuleerd om te doen voorkomen alsof je daadwerkelijk akkoord gaat.
• Schrijf je in bij het Bel-me-niet Register. Dit is niet honderd procent waterdicht, maar zal de druk van ongewenste telefoontjes wellicht iets verlagen.
• Doe nooit zomaar zaken met onbekende aanbieders die jou uit het niets opbellen met aanbiedingen en voorstellen.
• Check op www.sidn.nl of https://whois.domaintools.com of je informatie over de beschikbaarheid en de eventuele eigenaar van de beloofde domeinnamen kunt vinden. Als een beller dreigt een gelijkende domeinnaam 'vrij te geven', kun je bovendien checken of zij überhaupt wel de eigenaar zijn van het betreffende domein. Een beschikbare domeinnaam registreren kan iedereen.
• Werk je bij een bedrijf dat meerdere mensen in dienst heeft? Zorg dan dat iedereen op de hoogte is van dergelijke praktijken, zodat je niet voor een onaangename verrassing komt te staan als blijkt dat een collega dacht dat alles in orde is.

Toch akkoord gegaan en wil je onder de overeenkomst uit wegens onvolledige of misleidende informatie?

• Zet nooit ergens een handtekening: mogelijk worden documenten gemanipuleerd om de indruk te wekken dat een offerte of contract rechtsgeldig is.
• Verstuur je verweer aangetekend zodat je een afleverbevestiging hebt.
• Vermijd wederom woorden die als een akkoord kunnen worden opgevat.
• Neem contact op met de Fraudehelpdesk en maak een melding.
• Raadpleeg en gebruik de modelbrief acquisitiefraude.

Bron: FNV Zelfstandig / Maxius