Meerdere malen waarschuwde Opgelicht?! voor grootschalige fraude met bank-apps. Slachtoffers raakten duizenden euro’s kwijt, terwijl ze dachten geld te verdienen. Na uitvoerig politieonderzoek kwam het tot een spectaculaire ontknoping in deze fraudezaak, waarbij vijf verdachten werden aangehouden.

De slachtoffers plaatsen een advertentie op Marktplaats waarop ze hun fototoestel of muziekinstrument te koop aanbieden. Al snel krijgen ze een reactie van een geïnteresseerde koper, die ook nog eens de vraagprijs biedt. Dit bod krijgen ze via WhatsApp. De koper wil dat het opgestuurd wordt. Hij zal het geld snel overmaken, zodat het ook snel opgestuurd kan worden. Hij wil graag weten bij welke bank de verkopende partij bankiert. Om vertrouwen te wekken, stuurt de koper uit het niets een kopie van zijn ID en bankpas. Hij vraagt de verkoper hetzelfde te doen. Nietsvermoedend sturen veel verkopers een kopie van hun ID en bankpas. De koper vertelt dan dat hij betaalt via zijn zakelijke rekening en dat gaat net even anders. Om zijn betaling door te voeren, moet de tegenpartij een aantal codes bevestigen. Anders keurt de bank de overschrijving af.

Instructies

De verkoper ontvangt via WhatsApp een aantal instructies. Klanten van de ING moeten hun internetbankieren op een computer opstarten. Daar moeten ze zijn betaling accorderen. Door zijn instructies komen ze op een ING-site terecht waar zijn betaling staat. Die heeft hij uitgevoerd middels zijn mobiele telefoon, zo zegt hij. In werkelijkheid heeft hij de internetbankieren app van de verkoper geïnstalleerd en heeft de koper deze toegang geaccordeerd. Door deze bevestiging heeft de verkoper de telefoon van de fraudeur toegang verschaft. Bij de Rabobank wordt de bankieren app geïnstalleerd door het invullen van alle gegevens op de bankpas en het scannen van een kleurencode.

Rekening geplunderd

Binnen enkele minuten heeft de fraudeur de rekening van de nietsvermoedende verkopers leeg getrokken. Het geld wordt doorgesluisd naar andere rekeningen of er worden bestellingen geplaatst bij webshops. De slachtoffers raken duizenden euro’s kwijt. Geld wat door de banken niet wordt vergoed. De bank wijst hen erop dat ze vertrouwde gegevens met derden hebben gedeeld. Het delen van deze betaalcodes is hetzelfde als het afgeven van je pincode of de sleutel van je kluis.

Vierhonderd aangiften

Alle slachtoffers deden aangifte bij de politie. De online gedane aangiften kwamen terecht bij het Landelijk Meldpunt Internet Oplichting (LMIO). Inventarisatie van de aangiften en verder onderzoek leidden dit team naar een dadergroep in Oost-Nederland, Hengelo en Enschede. Het onderzoek is daarna overgenomen door een rechercheteam van dit korps. Maar liefst 12 digitaal specialisten en rechercheurs van de politie Oost Nederland onderzochten de afgelopen maanden deze fraude. Het was een grootschalig onderzoek met veel gedupeerden. Er werd vanuit het hele land maar liefst vierhonderd keer aangifte gedaan.

Werkwijze

De politie zag al snel steeds dezelfde Modus Operandi (werkwijze van de dadergroep). De dadergroep reageerde op oude spullen zoals elektronica of muziekinstrumenten. Daardoor was de kans groot dat ze met een verkoper van boven de vijftig jaar oud te maken hadden. Dit is verklaarbaar, want in deze 50+doelgroep zitten nog veel mensen die digitaal minder behendig zijn en daar speelden de dadergroep handig op in. Door het versturen van een ID wekten ze vertrouwen op bij de slachtoffers, tegelijkertijd vroegen ze hen hetzelfde te doen. Die ID’s en bankpassen werden dan vervolgens weer misbruikt bij volgende slachtoffers. Zo hadden ze tientallen verschillende identiteiten in gebruik. De fraudeur begon vervolgens over betalen via een zakelijke rekening. Dit gaat echter altijd op dezelfde manier als bij een normale betaling. De slachtoffers wisten dit niet en de daders speelden in op deze onwetendheid. Door de vraagprijs te bieden en snel te willen handelen, verleidden ze hun slachtoffers tot het afgeven van die vertrouwde gegevens. Hierdoor kon de app voor mobiel bankieren geïnstalleerd worden.

Duizenden euro’s kwijt

Zodra de fraudeur toegang had tot het bankaccount van zijn slachtoffer trok hij de rekening leeg. Er werden zelfs reeds geïncasseerde bedragen gestorneerd. Duizenden euro’s raakte men kwijt. De dadergroep sluisde het geld door naar de rekeningen van geldezels of plaatsten bestellingen in webshops die ze vervolgens door katvangers lieten ophalen. Alles tot doel om zelf buiten beeld te blijven.

Politieonderzoek

Het politieonderzoek dat de naam ‘Kringloop’ kreeg, was omvangrijk. In deze zaak zijn dertig identiteiten misbruikt. De verdachten wisten zich daardoor goed af te schermen. Zo wisselden ze vaak van mobiel nummer en werd een tegenrekening maar een paar keer gebruikt. Deze rekeningen waren van geldezels. De meesten wisten niet eens dat ze betrokken waren bij deze fraude. Zo ronselden ze mensen met diverse smoesjes zoals: ‘Het bankpasje van mijn vriend is gebroken. Mag hij even geld naar jou overmaken, zodat jij dit contact kan pinnen?’ Bij akkoord werd geld overgemaakt vanaf de rekening van het slachtoffer. In het onderzoek zijn meer dan tweehonderd geldezels misbruikt. Elke rekening is maar twee tot drie keer gebruikt, omdat dan de banken al hadden ingegrepen en de desbetreffende rekening was geblokkeerd.

Daders in beeld

De politie krijgt na uitvoerig recherchewerk de daders in beeld. Zo was een van de fraudeurs betrokken bij een auto-ongeluk en moest daar ter plaatse zijn ID laten zien. Ook liet hij een mobiel nummer achter. Een nummer dat ook gebruikt werd in deze fraude. Binnen deze oplichting speelde een twintigjarige man de grootste rol. Hij werkte nauw samen met vier medeverdachten. Deze vijf verdachten zijn op 6 februari aangehouden De politie heeft ook vijftien andere verdachten in beeld die hand- en spandiensten verrichten.

De schade bedraagt meer dan 200.000 euro. Alle verdachten zullen zich moeten verantwoorden bij de rechtbank.