Je denkt veilig te zijn met de populaire Ring of Eufy deurbel, ‘s ochtends maakt je slimme koffiezetapparaat automatisch koffie, en je robotstofzuiger houdt je huis schoon. Zelfs je baby houdt je in de gaten met een ‘slimme babyfoon’. Handig toch? Maar wist je dat deze apparaten die met wifi verbonden zijn, ook risico’s vormen voor je privacy?

Slimme apparaten zijn niet meer weg te denken uit onze huishoudens. Denk aan smart tv’s, robotstofzuigers en slimme water-, gas- of elektriciteitsmeters die je via een app kunt uitlezen. 89 procent van de Nederlandse bevolking gebruikt slimme apparaten, blijkt uit onderzoek van het CBS. Bovendien gebruikt veertig procent van de Nederlanders een virtuele assistent, zoals Siri, Google Home, Alexa of Bixby, meldt het CBS op hun website. 

Het gebruik van andere slimme apparaten blijft groeien, van bloeddrukmeters en tandenborstels tot bh’s, sieraden, fitnesstrackers en weegschalen. Hoewel ‘internet der dingen’ (internet of things; IoT) het leven vergemakkelijkt, gaat het ook gepaard met risico’s: veel slimme apparaten zijn namelijk erg slecht beveiligd.

Waarom IoT-apparaten kwetsbaar zijn

De apps van slimme apparaten beschikken over veel klantgegevens, zoals mailadressen, wachtwoorden en de toestemming om geluidsopnamen te maken. Dankzij een smartwatch met locatiegegevens weet jij waar je kind uithangt, maar dit kunnen hackers dus ook achterhalen. 

Dr. Sophie van der Zee, universitair docent en onderzoekster op gebied van gedragswetenschappen, economie en cyberveiligheid, benadrukt de risico’s van IoT-apparaten. “IoT-apparaten ontvangen vaak nauwelijks tot geen updates voor beveiligingslekken, waardoor hackers makkelijk toegang kunnen krijgen tot jouw netwerk. Ook al doe je dus netjes alle updates van je mobiel en computer, er hoeft maar één zwakke plek te zijn in een van je apparaten en cybercriminelen kunnen zo jouw netwerk binnendringen.” Van der Zee raadt daarom aan om erg kritisch te zijn op welke apparaten je wel of niet aansluit op het internet. 

Hoe bescherm je je privacy bij slimme apparaten?

Van der Zee tipt bovendien:

• Vraag jezelf ten eerste af of het apparaat per se slim moet zijn. Realiseer je dat de kans groot is dat jouw gegevens worden verzameld. Deze gegevens kunnen  bedoeld en onbedoeld (via een datalek) op allerlei plekken terechtkomen waar jij geen weet van hebt. 
• Installeer niet zomaar elke app en beperk de toegang tot je data en/of activiteiten, zoals je locatie, foto’s, microfoon of camera. 
• Koop geen IoT-apparaten die geen updates uitbrengen en probeer IoT-apparaten direct te updaten wanneer updates beschikbaar zijn. Hiermee worden gaten in de beveiliging opgelost. 
• Kies een sterk, lang en uniek wachtwoord. Gebruik hiervoor bij voorkeur een wachtwoordmanager en activeer gelijk je tweestapsverificatie. 

Op de vraag of iedereen gehackt kan worden, antwoordt Van der Zee: “Denk niet dat het jou niet kan overkomen en zorg dat je bent voorbereid.” De vraag is niet óf je wordt gehackt, maar wanneer je wordt gehackt, waarschuwt ze. “Maak een backup van belangrijke gegevens op een externe harde schijf die niet met het internet verbonden is en zorg ervoor dat je geld veilig staat. Dit kun je doen door je geld op verschillende plekken op te slaan of door een bank te kiezen waar je op kunt bouwen wanneer je slachtoffer bent van cybercriminelen”, adviseert Van der Zee.

Zo houd jij je apparaten veilig tegen hackers 

Houd je netwerk goed beveiligd met deze extra tips van Veilig Internetten:

• Zorg dat je router voorkomt dat jouw slimme apparaten direct vanaf het internet bereikbaar zijn en stel een firewall in.
• Schakel Universal Plug and Play (UPnP) uit op apparaten om ongewenste toegang te beperken.
• Werk bij voorkeur via HTTPS om je communicatie te beveiligen.
• Stel andere beschikbare beveiligingsinstellingen in, zoals in de handleiding van je slimme apparaten staat beschreven.

Tot slot benadrukt Van der Zee dat het belangrijk is om niet mee te doen met victim blaming en we slachtoffers niet moeten veroordelen. “Het is al erg genoeg als het je overkomt en dit gebeurt vaker dan je denkt. Wees dus niet te hard voor anderen en ook niet voor jezelf”, eindigt Van der Zee.