NOOT VAN DE REDACTIE: In de nieuwsbrief van 25 november 2021 is per abuis een verkeerde link geplaatst. Het artikel 'Negen tips om een betrouwbare webshop te vinden' is hier te lezen.

-

Binnenkort barst Black Friday weer los. Op en rond die 'zwarte vrijdag', nu op 26 november, kun je elk jaar in webshops en fysieke winkels grote kortingen scoren. Althans, dat is waar de marketingcampagnes de koopjesjagers van wil overtuigen. Maar naast de 'niet te missen acties' van handelaars zijn er ook veel oplichtingtrucs om in te trappen. Zo herken je ze. 

Het is een illusie dat je alleen koopjes scoort op 'Zwarte Vrijdag', de uit de Verenigde Staten overgewaaide koopjesdag die vaste voet aan Europese grond heeft gekregen. Naast de sterk afgeprijsde artikelen, zijn er vooral veel nepaanbiedingen en valse webshops, waaraan je in plaats van te besparen je geld kunt verliezen.

Oplichting piekt door corona 

De verwachting is dat het risico om opgelicht te worden dit jaar groter is, net zoals vorig jaar. Sinds de uitbraak van het coronavirus is het aantal mensen dat online aankopen doen steevast toegenomen, en met hen de hoeveelheid oplichters die daar gretig misbruik van maken. Zij spitsen hun trucs steeds beter toe op de nog altijd nieuwe pandemische situatie, waardoor het aantal fraudemeldingen de pan blijven uitrijzen.  

Waar moet je als consument concreet voor opletten in deze koopjesperiode? Zeker, periode, want het gevaar loert niet alleen op deze koopjesvrijdag zelf, maar ook in de dagen ervoor en erna, met zogenaamde Black Friday-presales in de week vooraf en Cyber Monday-koopjes de maandag erop. 

Speciaal opgezette valse webwinkels

Alsof er nog niet genoeg nepsites zijn die elektronica, schoenen en sportartikelen aanbieden maar nooit leveren, steken rond Black Friday nog meer valse online winkels de kop op. Cybercriminelen weten maar al te goed dat koopjesjagers nu grote kortingen verwachten en (nog) sneller klikken om deals binnen te halen. 

Die extra nepwebshops worden al vroeg op poten gezet om ook van sinterklaaskoopjes te profiteren, waarschuwt de politie. Oplichters proberen namelijk niet alleen met kortingen te misleiden, maar ook met begeerde artikelen. Vorig jaar bijvoorbeeld beloofden opvallend veel haastig opgezette sites de moeilijk te verkrijgen spelconsole PlayStation 5 te leveren.

Sommige malafide webshops zijn moeilijk te onderscheiden van officiële websites. In dit artikel leggen we je hoe je een neppe webwinkel kunt herkennen: 

Kopen in een webwinkel; waar moet ik op letten?

Valse aanbiedingen door officiële winkels en webshops

Het zijn echter niet alleen voltijdse cybercriminelen die je tijdens het koopjesfestijn om de tuin willen leiden. Handelaren halen bewust trucjes uit om aanbiedingen extra aantrekkelijk te maken ('Alles voor de helft van de prijs', '1 plus 2 gratis', 'op = op'). Die psychologische trucs blijken al jaren goed te werken, maar: sommige zijn in strijd met de wet. 

Zo misleidt een groot aantal webwinkels traditiegetrouw met verzonnen van-voorprijzen ('Deze laptop van 800 euro nu voor 500 euro!'). Door een hoge prijs te doorstrepen naast de productprijs, suggereren handelaars flinke kortingen, terwijl het product vaak nooit aan die doorgestreepte 'van-prijs' werd aangeboden. De werkelijke korting is dan kleiner dan wordt voorgesteld – of bestaat helemaal niet – en dat is onwettige prijsmisleiding. 

 Zomaar een doorgestreepte prijs mag niet

Een 'van-voorprijs' mag alleen als het product ook echt voor de 'van-prijs’ werd verkocht, en dat mag niet langer dan drie maanden geleden zijn, stelt ACM ConsuWijzer. Vaak is de genoemde oorspronkelijke prijs de adviesprijs van het artikel, ​​het bedrag dat de fabrikant of leverancier als verkoopprijs aanbeveelt maar vaak hoger ligt dan de prijs die de winkels rekenen. Als de adviesprijs inderdaad gebruikt wordt om een korting te benadrukken, moet dat er duidelijk bij staan. Om als consument te weten hoeveel je bespaart, moet je de originele verkoopprijs kennen. 

De valse aanbiedingen zijn een bekend probleem, maar komen toch nog veelvuldig voor. Uit een onderzoek van de Consumentenbond in 2019 bleken onder meer Wehkamp, Otto en BCC hardnekkige overtreders te zijn. Dat betekent dat ze al vaker op de vingers getikt werden voor prijsmisleiding, maar in de boosheid volharden.

Winkels die vooraf nog snel prijzen verhogen? Fabeltje

Er gaan echter ook allerlei verhalen rond over kunstmatig verhoogde prijzen en neppe aanbiedingen die niet kloppen. Voor wie meent door te hebben dat verschillende winkels vlak voor Black Friday hun prijzen nog snel omhoog gooien om op de hoogdag te kunnen stunten: die truc wordt in Nederland (nog) amper voor.

De plotse prijsverhogingen zouden wel in Engeland en enkele andere landen gebeuren. ​​De Britse consumentenbond Which? waarschuwt zelfs voor ‘Fake Friday’: uit onderzoek blijkt dat 60 procent van de aanbiedingen in Britse (web)winkels de rest van het jaar hetzelfde of zelfs minder kosten. 

Verlaagde prijs betekent niet altijd laagste prijs

Tot slot nog enkele tips van de Consumentenbond: 

• Wees je ervan bewust dat de echte Black Friday-deals zelden tot nooit voor de allernieuwste modellen gelden. Vaak worden de producten die van de hand moeten met kortingen aangeboden
• Vergeet niet om rekening te houden met de verzendkosten. Die kunnen nog voor een grote prijsverhoging zorgen.
• Let op voor impulsieve aankopen: wees niet te gehaast. Vergelijk altijd de prijzen bij meerdere winkels, bijvoorbeeld met een prijsvergelijkingssite, om zeker te zijn dat je voordeel haalt. Bepaal vooraf wat je nodig hebt en houd je daaraan. Denk even na of je het item in je winkelmandje wel echt nodig hebt. de aanbieding echt nodig hebt en kijk altijd bij meerdere winkels, bijvoorbeeld bij een prijsvergelijkingssites, om niet bedrogen uit te komen. 
• Weet dat veel kortingen op Black Friday vaak ook nog op zaterdag of zondag gelden, dus overhaast je aankoop niet. 

In conclusie: wees je bewust van het bestaan van veel valse webwinkels, en van de trucs van winkeliers. Aanbiedingen worden vaak rooskleuriger gemaakt dan ze zijn. Kortingen zijn ook zelden eenmalig of uniek: de kans is groot dat die korting vorig weekend ook al gold of dat je die in januari weer tegenkomt. 

Bron: ACM ConsuWijzer, Consumentenbond, NOS