Tijdens haar zoektocht naar een nieuwe baan stuit Noor* (30) op een perfecte vacature op Instagram. Uit nieuwsgierigheid meldt ze zich aan, zonder zich bewust te zijn van de financiële gevolgen. Noor: “Nu denk ik: hoe had ik daar ooit in kunnen stappen?” 

Het is zondag 7 april als Noor op Instagram langs een vacature van People Network scrolt. Door financiële omstandigheden bij haar toenmalige werkgever is zij sinds vorig jaar november werkloos. “Ik heb best wel lang een WW-uitkering kunnen krijgen en ik wilde weer op zoek naar een baantje erbij”, vertelt Noor. 

Door COVID is Noor in de corporate wereld gerold, maar zo’n baan wil ze niet meer. “Het is voor mij heel belangrijk dat ik volledig remote kan werken. Ik wil kunnen reizen, wat ik daarvoor heel veel deed.” De advertentie prikkelt haar nieuwsgierigheid en ze geeft zichzelf op. “Ik dacht: Ik vul mijn naam wel eventjes in en dan zie ik wel wat eruit komt.”

Gecontacteerd via WhatsApp

Een dag later, maandag 8 april, krijgt Noor bericht van ‘Rose’. Zij doet zich voor als een werknemer van het bedrijf ‘Widcozni organisation’. “Ik zou hier parttime geld kunnen verdienen door middel van pay-per-click.” Door het plaatsen van advertenties voor verschillende klanten zou Noor commissies krijgen en een basissalaris van drieduizend pond. Ze wordt uitbetaald in USDT**. “Hoe groter of duurder de geadverteerde producten, hoe groter de commissie”, legt ze uit. 

Dinsdag 23 april

Het is twee uur ‘s middags en Noor begint vol goede moed aan haar eerste proefdag. Er wordt haar verteld dat dit een uurtje zal duren. Ze logt in op Rose’s account om te zien hoe ze de advertenties moet plaatsen, maar al snel ontdekt ze iets vreemds. 

Rose’s commissiesaldo staat in de min. “Ze zei dat dit normaal was. Elke klant stort een basisbudget op het platform waar wij de advertenties mee plaatsen, maar het platform rekent voor duurdere producten hogere advertentiekosten. Die kunnen dus het basisbudget overstijgen. Door dit budget zelf tijdelijk aan te vullen, krijg je dit cryptobedrag na het plaatsen meteen weer teruggestort in USDT. Wanneer dit gebeurt, wordt dit gezien als een ‘lucky bonus’ en is de commissie veel hoger”, vertelt Noor. 

De wanhoop door het vele geld dat ik zou verliezen heeft ertoe geleid om toch die laatste bedragen aan te vullen.  

Aanvullen, aanvullen en nog eens aanvullen

Noor moet dagelijks veertig advertenties plaatsen. De bedragen die ze moet aanvullen per advertentie beginnen klein. Naarmate ze steeds dichter bij de veertigste advertentie komt, worden de aan te vullen bedragen steeds groter. 

Inmiddels is het al half zes, vier uur later dan beloofd, en de proefdag van Noor zit erop. Toen gebeurde hetgeen waar ze stiekem al bang voor was: ze krijgt geen toegang tot haar welverdiende geld. “Toen begon het bij mij te dagen dat ik er gewoon flink ben ingetrapt.” De wanhoop slaat toe. Ze staat namelijk voor 6565,83 dollar in de min. “Ik wist dat ik eerder had moeten stoppen, maar de wanhoop door het vele geld dat ik zou verliezen heeft ertoe geleid om toch die laatste bedragen aan te vullen. Ook was ik bang dat mijn vakantie een week later anders niet meer door zou kunnen gaan.” 

Manipulatietechnieken

Toen Noor voor de eerste keer geld had overgemaakt, sloegen de twijfels toe. “Ik dacht, iets klopt hier niet.” Toch wint Rose haar vertrouwen door gesprekken met andere werknemers te laten zien die de geldbedragen uitbetaald hebben gekregen. “Het leek echt, maar het waren gewoon gesimuleerde gesprekken.” 

Als Noor halverwege wil stoppen, begint de manipulatie. “Rose zei dat ik het gewoon aan vrienden en familie moest vragen. Ook was er een tijdsdruk waarbij je bonus kwam te vervallen als je de advertenties niet aanvulde. Toen ik door begon te krijgen dat er iets niet helemaal klopte, begon haar grammaticale zinsopbouw ook een beetje af te brokkelen.” 

In je achterhoofd weet je wel dat het niet jouw schuld is, maar er is toch een gevoel van schaamte en een soort van zelfhaat.  

Schaamte- en schuldgevoelens

“In je achterhoofd weet je wel dat het niet jouw schuld is, maar er is toch een gevoel van schaamte en een soort van zelfhaat. Als ik er nu op terugkijk, snap ik ook niet dat ik ervoor gevallen ben, maar ja, dat is altijd achteraf praten.” Vooral het feit dat Noor zelf in de financiële wereld zit en ervaring heeft met crypto zit haar dwars. “Dat extra level aan schaamte kwam er eigenlijk bij. Als ik niks had geweten van crypto, dan was de oplichting misschien in mijn ogen minder erg geweest.”

Bovendien is het geld dat Noor heeft ingelegd een deel van de erfenis van haar opa en oma. “Ik voel me best wel schuldig dat ik een groot deel ben verloren.” Het andere deel van haar erfenis heeft ze geïnvesteerd in aandelen. “Dat is mijn redding geweest, want het geld is dus niet allemaal weg.”

Vangnet van familie en vrienden

Noor heeft een hechte band met haar ouders, maar dit was de eerste keer dat ze iets niet durfde te vertellen. “Pas toen ik wist dat ik er alles aan had gedaan om het geld terug te krijgen, heb ik het zo’n twee à drie weken later toch aan mijn ouders verteld.” Een aantal vrienden wisten het al. “Iedereen was heel meelevend.” 

Van victim blaming is geen sprake geweest, althans: “Dat kwam eigenlijk meer vanuit mezelf. Ik weet wat voor misverstanden er zijn rondom crypto, vooral onder de oudere generatie. Hierdoor heb ik het idee dat het niet helemaal serieus genomen wordt door anderen.”

Toekomstperspectief van Noor

Momenteel zit Noor nog steeds in de WW en is ze druk op zoek naar een nieuwe baan. “Ik heb geen buffer meer, dus dat is erg frustrerend. Als ik iets leuks wilde doen voorheen, dan kon ik dat van mijn spaargeld afhalen, maar dat kan nu niet meer. Ik doe nu eigenlijk niet zo heel veel, dus het is best wel alleen.”

Vertrouwen dat Noor haar geld terugkrijgt heeft ze niet meer. “Het is voor mij meer een principe kwestie, want ik kan niet goed tegen onrecht. Ik ben namelijk niet de enige bij wie dit is gebeurd. Het kan iedereen overkomen. Weet je, geld is geld. Het is vervelend dat het weg is, maar geld komt altijd weer terug. Daar geloof ik echt in.”

Ben jij online opgelicht en wil jij jouw verhaal delen op Opgelicht?! Dit kan anoniem of onder je eigen naam. Door je ervaring te delen kun je andere slachtoffers van online fraude steun en herkenning bieden, en jezelf helpen in je herstel. Help jij samen met ons het taboe rondom online oplichting te doorbreken? Zo meld je je aan.

*Het slachtoffer in dit artikel heeft anoniem haar verhaal gedaan. Om haar privacy te waarborgen, is niet de echte naam van het slachtoffer gebruikt. De echte naam van het slachtoffer is bekend bij de redactie van Opgelicht?!

**USDT is een stablecoin dat is gekoppeld aan de waarde van een Amerikaanse dollar.