Uit de misdaadcijfers over het eerste halfjaar van 2020 blijkt dat cybercriminaliteit sterk is gestegen. Met name WhatsApp-fraude stijgt explosief: waar het eerder ging om honderd aangiftes per week, gaat het nu om honderd aangiftes per dag, meldt de politie.

Een belangrijke oorzaak voor deze explosieve stijging is de coronaperiode, die het misdaadbeeld in algemene zin in sterke mate heeft beïnvloed. De periode van de lockdown, eenvoudig gezegd de periode tussen eerste aankondiging van de maatregelen op 10 maart en de aangekondigde versoepelingen van 26 juni, is van grote invloed geweest op de misdaadstatistieken, zo meldt het AD op basis van een interview met plaatsvervangend korpschef Liesbeth Huyzer van de nationale politie.

Afname van gewone misdaad, maar sterke opmars van cybercriminaliteit

Ook criminelen moesten noodgedwongen thuisblijven als gevolg van de coronamaatregelen, en gingen in die periode op zoek naar alternatieve inkomstenbronnen. Helaas betrof dat geen omschakeling naar eerlijk werk, velen zochten hun heil in cybercriminaliteit. Waar er gedurende de lockdown bijvoorbeeld een daling van 62,7 procent wat betreft het aantal meldingen over zakkenrollen werd waargenomen, nam het aantal meldingen over cybercrime juist gigantisch toe. 

Huyzer: 'We zagen met name de WhatsApp-fraude echt énorm toenemen. Een verzevenvoudiging. En vaak zo venijnig dat je geen enkele argwaan hebt. In de ergste voorbeelden die ik heb gezien, krijg je zelfs berichten die in het taalgebruik van je kinderen om geld vragen.'

Hoe voorkom ik dat ik slachtoffer word van WhatsApp-fraude?

'Slachtoffers zijn gemiddeld twee- tot drieduizend euro kwijt'

Verontrustend is verder dat de honderd aangiften per dag voor het merendeel aangiften betreft van mensen die daadwerkelijk door deze vorm van fraude zijn gedupeerd, en dus in goed vertrouwen grote geldsommen hebben overgemaakt naar oplichters. Het aantal frauduleuze berichten dat rondgaat, is vele, vele malen hoger.

Onlangs werd bekend gemaakt dat er op grote schaal wordt gehandeld in bellijsten met klantgegevens van vijftigplussers die afkomstig zijn uit callcenters. Het vermoeden bestaat dat deze gegevens door medewerkers van callcenters worden doorverkocht aan criminelen, om het minimumloon wat op te krikken.

Deze lijsten worden verrijkt met informatie die vindbaar is op sociale media, zodat criminelen zich nog geloofwaardiger voor kunnen doen als vriend of familielid. Slachtoffers raken daarbij niet zelden forse bedragen kwijt: de Fraudehelpdesk spreekt over een gemiddelde schadepost van twee- tot drieduizend euro per gedupeerde.

Online criminaliteit blijft stijgen

Hoewel de politie op talloze fronten een daling van reguliere misdaadcijfers ziet, wordt deze daling gecompenseerd door cybercrime. Daarbij gaat het niet alleen om WhatsApp-fraude, maar ook om oplichting via online handelsplatformen, phishing en hacken.

Huyzer: 'We hebben digitale aangifte van WhatsAppfraude in april mogelijk gemaakt vanwege de toename”, zegt Huyzer. ,,Daar is veel gebruik van gemaakt. Misschien stabiliseert het nu, we blijven scherp volgen hoe het zich ontwikkelt. Het is zo’n geraffineerde vorm van criminaliteit en dus lastig om daders te pakken. Wees in elk geval gewaarschuwd als er om geld wordt gevraagd en check wie het vraagt.'

Bron: AD.nl