Het aantal particuliere beleggers in aandelen, cryptocurrency en fondsen is de laatste tijd explosief gestegen. En dat is niet onopgemerkt gebleven bij oplichters, want niet alle aanbieders van beleggingsproducten blijken even betrouwbaar. Hiervoor waarschuwen de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en de Fraudehelpdesk.

Doordat de vermogens van mensen groeien en de rentes op spaarrekeningen laag zijn, is men zich massaal op de beleggingsmarkt gaan begeven. Het aantal Nederlanders dat geld heeft belegd is afgelopen jaar met ruim een kwart toegenomen, waardoor er nu bijna twee miljoen huishoudens geld hebben in onder meer aandelen en beleggingsfondsen. 'Maar weet dat fraudeurs graag gebruikmaken van die groeiende interesse', zegt de Fraudehelpdesk.

In 2020 werd voor meer dan 13 miljoen euro aan schade door beleggingsfraude gemeld. Dit is meer dan een verdubbeling vergeleken met twee jaar daarvoor.

Beleggers met weinig ervaring zijn prooi voor fraudeurs

Het probleem is dat veel mensen die recent zijn ingestapt weinig weet hebben van hoe het wereldje werkt. 'Fraudeurs weten dat veel mensen zonder enige ervaring actief worden in deze ondoorzichtige markt. Gouden bergen blijken maar al te vaak te bestaan uit gebakken lucht', waarschuwt de Fraudehelpdesk. 

Daarbij lijken ouderen meer risico te lopen. De schadebedragen lopen namelijk hoger op hoe ouder de slachtoffers worden: het gemiddelde schadebedrag tussen de leeftijd van 26 en 35 is zo'n 8.223 euro, terwijl dit bij 65-plussers op gemiddeld 44.207 euro ligt. 

Welke trucs gebruiken de oplichters?

Omdat de beleggingsmarkt ontzettend breed is en veel verschillende mogelijkheden biedt, zijn er ook veel vormen van fraude. We noemen er een aantal.

• Boilerroom. Je wordt gebeld met, zo lijkt het, een geweldig voorstel voor een belegging. Op de achtergrond hoor je allerlei geluiden die de indruk moeten wekken dat degene aan de telefoon op een drukke werkvloer staat, zoals rinkelende telefoons en schreeuwende mensen. Dit moet jou ervan overtuigen dat je met een betrouwbare belegger te maken hebt, wat natuurlijk niet het geval is. Op onze website vind je verschillende waarschuwingen voor bedrijven die als boilerroom bekendstaan.  
• Eerste investering levert geld op. Een aanbieder laat je voor een laag bedrag instappen in een investering, die gelijk succesvol is. Als je het verdiende geld wilt opnemen, adviseert de aanbieder om juist meer te investeren in nieuwe beleggingen. Doordat de eerste investering goed ging, vertrouw je de aanbieder, en blijf je investeren. Zonder dat je het weet gaat je geld niet richting een belegging, maar iedere keer rechtstreeks in de zak van de oplichter. 
• Nepadvertenties bekende Nederlanders. Advertenties van bekende Nederlanders die bakken met geld verdienen met bitcoins, die hebben we allemaal wel eens voorbij zien komen. Onder andere aanbieders van zogenaamde CFD- of forex-producten maken geregeld gebruik van deze nepadvertenties. Dit zijn in principe toegestane producten, maar door de misleidende werkwijze ziet de AFM ze toch als malafide bedrijven. Opgelicht?! heeft ook al eerder aandacht besteed aan de nepadvertenties. 

Lees ook: Cyberklacht: snel rijk worden met Bitcoin?

Hoe voorkom je dat je slachtoffer wordt?

Bovenstaande zijn enkele voorbeelden, maar zoals gezegd zijn er veel meer fraudevormen op de beleggingsmarkt. De Fraudehelpdesk geeft een aantal tips hoe je kunt voorkomen dat je slachtoffer wordt:

1. Een open deur, maar daardoor niet minder waar: lijkt iets te mooi om waar te zijn, dan is dat vaak ook zo. Wees achterdochtig als je enorm hoge rendementen, met lage risico's, worden voorgehouden.
2. Ga niet in op een aanbieding die je krijgt via de telefoon of e-mail. De aanbieders kunnen telefonisch erg opdringerig zijn; ga niet in gesprek en hang de telefoon op. 
3. Doe altijd wat onderzoek voordat je een investering aangaat. Zoek even naar ervaringen over een bepaald product of aanbieder. In het register van de AFM kun je aanbieders opzoeken, waar ook bij staat of ze onder toezicht van de autoriteit staan. Hier wordt ook gewaarschuwd voor malafide (buitenlandse) aanbieders. 
4. Let op voor vage extra kosten, zoals 'restriction fees'. 
5. Wees alert als je gevraagd wordt om geld over te maken naar een buitenlandse rekening of via een money transfer-kantoor. 

Als het te laat is en je in de trucjes van een beleggingsfraudeur bent getrapt, is het zaak om allereerst te stoppen met geld overmaken. Maak vervolgens direct melding bij je bank, de politie en de Fraudehelpdesk.