Sinds 2021 kunnen slachtoffers van online fraude de naam, adres en woonplaats (NAW-gegevens) van de oplichter opvragen bij de bank. Zo kan via een deurwaarder het geld worden teruggevorderd. Uit onderzoek van Pointer blijkt dat dit nauwelijks wordt gedaan
Voluit heet de regeling ‘Procedure NAW-gegevens Begunstigde bij niet-bancaire Fraude (PNBF)’. Slachtoffers kunnen via deze route aankloppen bij hun bank om de NAW-gegevens van de dader op te vragen, mits je aan alle voorwaarden voldoet.
‘Van de NAW-regeling wordt nauwelijks gebruik gemaakt’
Pointer: “Als je de NAW-gegevens van de bank hebt gekregen, dan is de kans groot dat je uitkomt bij een van de volgende drie partijen: Landelijke Associatie van Gerechtsdeurwaarders (LAVG), ServiceOrganisatie Directe Aansprakelijkheid (SODA) of Aansprakelijkgesteld Nederland.”
Deze partijen stonden de afgelopen jaren slachtoffers bij en geven alle drie aan dat er nauwelijks gebruik is gemaakt van de regeling, meldt Pointer. Ook komt het weinig voor dat een oplichter in de eerste drie weken na de start van de procedure het geld terug stort naar het slachtoffer. Hoe vaak de procedure is aangevraagd, wilde bijna geen één bank met Pointer delen.
Resultaten zijn teleurstellend
Rick van der Rest van de LAVG vertelt aan Pointer dat hij verbaasd is over de tegenvallende resultaten, omdat de LAVG zich actief richt op de uitvoering van deze regeling. Sinds het ontstaan van de regeling heeft de LAVG slechts 525 vorderingen gedaan bij oplichters. “Dat valt heel erg tegen, temeer omdat bij ons in ongeveer vijftig procent van de gevallen slachtoffers hun geld terugkrijgen. Dat is echt een hoog percentage”, aldus Van der Rest aan Pointer.
Niels van Os, directeur van SODA vindt de resultaten ook teleurstellend: “Het gaat slechts om een beperkt aantal zaken die we hebben gehad de afgelopen jaren.” Van der Rest van de LAVG denkt dat de tegenvallende resultaten komen doordat slachtoffers niet met de regeling bekend zijn: “Als er media aandacht is kloppen er altijd net iets meer mensen aan.”
Doorverwijzingen en meldpunten
Het ministerie Justitie en Veiligheid (JenV) vertelt in een reactie aan Pointer dat de politie slachtoffers van online fraude vaak doorverwijst naar een gerechtsdeurwaarder of hun bank. Dat laatste is mede met het oog op een verzoek in het kader van de PNBF. “Het is aan de banken om hun gedupeerde rekeninghouders te helpen en ook actief door te verwijzen naar de politie en de PNBF.”
Naast banken geven ook meldpunten, zoals de Fraudehelpdesk, Slachtofferhulp Nederland en de Consumentenbond slachtoffers actief voorlichting over het doen van aangifte, het verkrijgen van juridische hulp en/of sociaal-emotionele hulp.
