Nederlandse banken vormden een schakel in een grote Russische witwaszaak, waarbij miljarden euro's werden witgewassen in Europa en de Verenigde Staten. Dat zou blijken uit 1,3 miljoen gelekte banktransacties, contracten en mails van twee Litouwse banken. Dat blijkt uit onderzoek van Trouw, Platform voor onderzoeksjournalistiek Investico en weekblad De Groene Amsterdammer, in samenwerking met onderzoekscollectief OCCRP en 18 andere aangesloten media wereldwijd.

Een voormalig onderdeel van ABN AMRO is betrokken in een grote witwasoperatie waarbij miljarden aan Russisch geld via Litouwen in West-Europa is beland. Een Nederlandse bankrekening wordt daarin gebruikt voor betalingen van ruim 190 miljoen euro in opdracht van de Russische Troika Bank. Geld afkomstig uit grote fraudezaken werd door Troika vermengd met privévermogens van vooraanstaande Russische politici en oligarchen en via twee Litouwse banken Europa in gebracht.

De witwasoperatie, die Troika Laundromat is gedoopt, is terug te vinden in ruim 1,3 miljoen gelekte banktransacties, e-mails en contracten afkomstig van de Litouwse banken Snoras AB en Ukio Bankas. Die banken werden in respectievelijk 2011 en 2013 door de Litouwse autoriteiten gesloten omdat zij veel te weinig deden om witwassen te voorkomen.

Lees ook: ING wist van mogelijke witwaspraktijken Russische Troika Bank

Miljoenen van het witgewassen geld kwamen volgens het onderzoek terecht bij de cellist Sergei Roldoegin, een goede vriend van de Russische president Vladimir Poetin en peetoom van diens eerste dochter. Hij dook eerder op in de Panama Papers en zou worden gezien als stroman voor Poetin. In totaal vloeide naar verluidt tussen 2006 en 2013 zo’n 3,5 miljard euro aan betalingen door wat de onderzoekers de Troika Laundromat hebben genoemd.

Hart van de witwasoperatie zou de Russische Troika-bank zijn geweest. Troika Bank koppelde de Litouwse banken aan een web van tientallen anonieme bedrijven in belastingparadijzen, zo blijkt uit de gelekte data.

Een deel van het geld in de witwasmachine is volgens de onderzoekers rechtstreeks afkomstig van bedrijven die betrokken waren bij georganiseerde misdaad of fraude in Rusland. Zo zou er op de Litouwse bankrekeningen 100 miljoen zijn binnengekomen van bedrijven die betrokken zijn bij de zaak rond de Russische advocaat Sergei Magnitski. Die overleed in 2009 onder verdachte omstandigheden in een Russische cel, nadat hij een enorme belastingfraude had ontdekt.

Ook zouden miljoenen zijn overgemaakt die afkomstig zijn van een fraude op het vliegveld van Moskou, waar brandstofprijzen kunstmatig werden verhoogd.