Net als in voorgaande jaren zorgt beleggingsfraude in 2023 voor de hoogste financiële schade, blijkt uit recente cijfers van de Fraudehelpdesk. Waar kun je op letten om niet in de val te trappen en wat moet je doen als je wel slachtoffer bent geworden? 
 

In totaal zijn er vorig jaar 1007 meldingen gedaan van beleggingsfraude, meldt de Fraudehelpdesk. Negenhonderd melders raakten samen twintig miljoen euro kwijt door in te gaan op dubieuze beleggingsvoorstellen. In 2022 stond het schadebedrag nog op ruim veertien miljoen euro. Een flinke stijging dus, maar wat houdt beleggingsfraude precies in?

Nep investering

“Bij beleggingsfraude word je verleid tot het doen van een investering, maar vervolgens wordt er niet geïnvesteerd met jouw geld”, zegt beleggingsexpert Janneke Willemse. Dat verleiden kan op verschillende manieren. Vaak beloven oplichters hele hoge rendementen van bijvoorbeeld tien procent, maar zodra je eenmaal met ze in zee gaat, kun je fluiten naar je geld. Als je als slachtoffer wilt stoppen met beleggen of als je geld op wilt nemen, dan word je vaak geconfronteerd met allerlei kosten die nog voldaan moeten worden.

Veelvoorkomende oplichtingstrucs

Beleggingsfraudeurs hebben verschillende trucs om je geld afhandig te maken. Zo kun je telefonisch worden benaderd door een boiler room of je scrolt op social media langs nepadvertenties over beleggingen. Soms staat er een bekend persoon in de advertentie. Het lijkt dan alsof diegene belegt bij dat bedrijf, maar in werkelijkheid is dat niet zo. 

Criminelen plegen ook regelmatig identiteitsfraude. Willemse heeft hier als beleggingsexpert vaker mee te maken gehad. “De fraudeurs kopieerde mijn hele Instagram-account en stuurde vervolgens allerlei berichten naar mijn volgers. Denk aan: ‘Hey, hoe gaat het met de handel?’, ‘Ik heb een heel succesvol systeem’ en ‘Maak hier je geld over of klik op deze link om een rekening te kopen’. Vaak kun je al aan het bericht zien dat het vertaald is.”
 
Daarnaast wordt een deel van de meldingen van beleggingsfraude veroorzaakt door datingfraude. De oplichter doet zich in dat geval voor als jouw potentiële date, maar komt na verloop van tijd met het voorstel om te gaan beleggen. De financiële schade door datingfraude stond in 2023 op ruim 7,6 miljoen euro. Laat je niet inpalmen en leer de leugens van een datingfraudeur herkennen. 

Verder circuleren er ook veel valse mails rond waarin oplichters je overhalen om geld te investeren. Voorkom dat jouw geld in verkeerde handen komt en blijf via pushmeldingen via onze Opgelicht?!-app op de hoogte van de meest actuele phishingberichten (gratis te downloaden via de App Store en Play Store).

Begrijp waar jouw geld heen gaat

Van influencers op social media die een beleggingsbedrijf promoten tot een fraudeur die je beweert af te persen als je geen geld belegt via de link in het bericht: “Het is belangrijk om altijd eerst zelf goed onderzoek te doen en niet blind een of ander handelssysteem aan te gaan”, vertelt Willemse. Doe onderzoek naar de betrouwbaarheid van het bedrijf of de adviseur, investeer niet in beleggingen die je niet begrijpt en laat je niet onder druk zetten. 

Via dit register van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) kun je controleren of de aanbieder beschikt over de juiste vergunningen. De AFM is toezichthouder op de financiële ondernemingen.

Voorkomen is beter dan genezen

“We willen allemaal het liefst snel rijk worden, maar met weinig moeite. Dat moet je wel een beetje in bedwang houden”, laat Willemse weten. “Als jij zomaar een berichtje krijgt van iemand met daarin: ‘Maak geld hier naartoe over, want dan word je zeker rijk’, dan moeten er toch echt wel alarmbellen afgaan.” Twee van die alarmbellen zijn voor Willemse:

• Als er wordt gesproken over fantastische rendementen en dat er wordt gedaan alsof je heel makkelijk met heel weinig moeite veel geld kunt verdienen. 
• Als iemand zich ongevraagd bij jou meldt om te gaan beleggen. 

De meeste betrouwbare beleggingspartijen gaan je niet persoonlijk een bericht sturen om bij hen een rekening openen, laat Willemse weten. Mocht je willen beleggen, dan adviseert de beleggingsexpert om dit te doen bij een bank of broker met een Nederlandse- of Europese bankvergunning. “Ieder Europees land is prima, als ze maar onder toezicht vallen en gereguleerd zijn.” 

Slachtoffer van beleggingsfraude

De politie heeft op haar website een aantal tips opgesomd over wat je kunt doen als je slachtoffer bent geworden van beleggingsfraude: 

• Stop met verder investeren bij dit bedrijf. Slachtofferhulp Nederland vult aan: “Blokkeer accounts die gelinkt zijn aan de oplichting, verander je wachtwoorden en stel tweestapsverificatie in.”
• Neem contact op met de AFM. De instelling kan met jouw informatie gericht actie ondernemen. Wanneer sprake is van strafbare feiten, bespreekt de AFM dit met de FIOD-ECD (Fiscale Inlichtingen- en opsporingsdienst en de Economische Controledienst). 
• Bewaar alle brieven en documenten die je van de fraudeurs hebt ontvangen en alle gesprekken van jouw kant.
• Neem telefoongesprekken op en bewaar deze. 
• Dien een klacht in bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid). Alle financiële dienstverleners in Nederland zijn verplicht aangesloten bij het Kifid. Je kunt ook zelf controleren of een financiële dienstverlener is aangesloten bij het Kifid.
• Contacteer je bank als jouw bankgegevens bij de fraudeurs bekend zijn.
• Neem contact op met jouw rechtsbijstandsverzekeraar en/of juridische hulpverlening.

Tot slot waarschuwt ING op haar website dat oplichters soms opnieuw contact met je kunnen opnemen. Zo zeggen oplichters bijvoorbeeld dat ze je kunnen helpen om je geld terug te krijgen, maar dan moet je eerst weer wat geld overmaken. Blijf alert, want dit zijn allemaal smoesjes om jou nog meer geld afhandig te maken.