Tweede Kamer stemt unaniem voor: 'Banken moeten slachtoffers van bankfraude vergoeden'

De kogel is door de kerk: de Tweede Kamer stemde unaniem voor een motie van SP-Kamerlid Michiel van Nispen waarin hij de regering oproept om met banken te bespreken dat slachtoffers van bankfraude zoals spoofing standaard worden gecompenseerd. En lukt dat niet? Dan moet dat wettelijk worden afgedwongen. Alle 149 aanwezige Kamerleden steunden de motie.

Medeindieners van de motie waren overigens Kamerleden van de VVD, de PvdA, GroenLinks, D66, het CDA en de ChristenUnie, dus dat er veel steun was, was vooraf al duidelijk. De Consumentenbond riep banken onlangs nog op om gedupeerde slachtoffers van dit soort oplichting standaard schadeloos te stellen.

Van Nispen is van mening dat bankfraude niet alleen een groot maatschappelijk probleem is, maar dat slachtoffers vaak ook financieel geruïneerd en met lege handen achterblijven. Nu spoofing dit jaar een enorme vogelvlucht heeft genomen en slachtoffers van deze fraudevariant vaak al hun spaargeld kwijt zijn, is het probleem een stuk zichtbaarder en urgenter geworden.

Probleem is dat er geen eenduidige richtlijnen zijn wat betreft eventuele compensatie. Banken die overgaan tot compensatie, bekijken per geval of ze uit coulance overgaan tot een schadeloosstelling. Meestal worden slachtoffers echter niet gecompenseerd, omdat ze zelf bewust het geld over hebben gemaakt. Van Nispen meent dat banken, gelet op hun verantwoordelijkheden en de zorgplicht, niet zomaar kunnen zeggen 'eigen schuld, we vergoeden niets'. En daar staat de Tweede Kamer dus pal achter.

'Niet vrijwillig? Dan moeten we zien hoe we compensatie wettelijk af kunnen dwingen'

In de motie (op de website van de Tweede Kamer na te lezen als pdf) wordt het kabinet opgeroepen om zo spoedig mogelijk met banken om de tafel te gaan om te kijken hoe slachtoffers gecompenseerd kunnen worden. Als dat niet lukt, dan gaat het kabinet onderzoeken of compensatie wettelijk kan worden afgedwongen. Daarnaast is het de bedoeling dat het kabinet de Tweede Kamer actief gaat informeren over de wijze waarop criminelen achter deze vorm van oplichting worden opgespoord en hoe het crimineel verkregen geld kan worden afgepakt.

De Telegraaf sprak met Jelle Wijkstra van de Nederlandse Vereniging van Banken. Wijkstra: 'Banken hebben niet echt een gemeenschappelijke aanpak omdat het bij compensatie vaak om coulance gaat. Het hangt er maar vanaf wat voor een soort fraude het is. Als malware op de computer is geinstalleerd of bij phishing compenseren banken al meestal, tenzij de klant zelf nalatig is geweest.'

Dat de Kamer unaniem voor de motie heeft gestemd, zal op termijn ook van invloed zijn op de wijze waarop klachteninstituut Kifid met dergelijke kwesties omgaat. Volgens het Kifid is de richtlijn dat de bank niet verantwoordelijk is als klanten bewust zelf geld overmaken naar oplichters.

Om het de oplichters lastiger te maken, heeft de ING onlangs al besloten om een langere wachttijd te implementeren voor mensen die hun overboekingslimiet verhogen. Achterliggende  gedachte is dat oplichters zo niet binnen enkele minuten met tienduizenden euro's aan de haal kunnen gaan. Ook werd onlangs bekend dat banken veel meer informatie over oplichters (of meer specifiek de katvangers, in de meeste gevallen) moeten verstrekken aan slachtoffers van online oplichting.

Bon: Tweede Kamer / Security.nl / Telegraaf.nl