Vijf uur lang hielden nep Microsoft medewerkers Ruth aan de lijn. Bijna veertienduizend euro stond klaar om overgemaakt te worden naar een Russisch weddenschapsbedrijf. Hoe kon dit gebeuren en hoe gingen de oplichters te werk?

Op een middag is Ruth druk bezig een mail te beantwoorden, wanneer er plotseling een gillende, Engelse stem uit haar computer galmt. “Het was een hele indringende stem, ik werd er helemaal gek van”, vertelt ze. Tegelijkertijd vult haar computerscherm zich met flikkerende waarschuwingen: ‘U bent gehackt, stop, nergens meer aankomen’. In beeld staat het zogenaamde telefoonnummer van de Microsoft fraudedesk. 

Valse Microsoft medewerkers aan de lijn

Ruth belt het nummer ‘0970 5801 7001’, maar niemand neemt op. Kort daarna wordt ze teruggebeld door een Belgisch 06-nummer. “Toen ik vroeg waarom ze eerst niet opnamen, kreeg ik in gebrekkig Engels te horen dat het andere nummer voor mij hoge kosten op zou leveren.” Ruth twijfelt of ze met een echte Microsoft medewerker spreekt. ‘Als je het niet gelooft, hang maar op en bel terug’, zegt de vrouw. Ruth hangt op, belt terug, maar er wordt weer niet opgenomen. Even later wordt ze teruggebeld door een ander Belgisch nummer. Een andere ‘medewerkster’ geeft als smoes dat ze het heel druk hebben en daarom via een andere lijn bellen. “Ze hadden echt overal een antwoord op”, zegt Ruth.

Vertrouwen winnen

Ruth blijft op haar hoede. De medewerkster merkt haar wantrouwen op en wijst op Ruths computerscherm het IP-adres linksboven aan, dat volgens haar alleen Microsoft kan weten. Ook zet ze het storende geluid uit. “Dat gaf mij het vertrouwen dat het toch wel zou kloppen”, vertelt Ruth. De vrouwen zijn bovendien erg vriendelijk. 

De medewerkster vertelt Ruth de schokkende boodschap: haar computer is zwaar geïnfecteerd. “Mijn IP-adres was door 152 hackers overgenomen, ik had tachtigduizend Trojaanse virussen, en er stond bijna veertienduizend euro klaar om overgemaakt te worden naar onbekende rekeningen. De medewerkster gaf aan mij te willen helpen dat ongedaan te maken. Ik werd er helemaal onrustig en zenuwachtig van. Wat als er echt iets mis was?” 

Tot actie overgaan

De medewerkster zet een vertaalsite op Ruths computer. “Ze typte in wat ik moest gaan doen, zodat ik alles goed zou doen, anders kon zij niet verder”, zegt Ruth. De oplichtster laat Ruth twee apps op haar telefoon downloaden, waaronder Anydesk. Via deze software kunnen oplichters op afstand apparaten overnemen, toegangscodes stelen en zelfs geld weghalen. Ondertussen wordt zonder Ruths medeweten UltraViewer op haar computer gedownload, een programma waarmee je systemen op afstand volledig kunt bedienen.  

Verdachte bankafschriften 

De valse medewerkster krijgt Ruth zover om een foto van zichzelf en haar paspoort te maken. “Mijn rijbewijs was niet goed, dat begrijp ik nu wel.” Ook moet Ruth een tekst schrijven, waarin ze aangeeft dat zij uit eigen wil 240 euro overboekt in bitcoin. Wanneer Ruth de codes deelt die op haar telefoon binnenkomen, krijgt de oplichtster toegang tot haar bank-app. “Die codes moet je nooit aan iemand geven, maar die waarschuwing had ik toen niet gezien. Op de achtergrond hoorde ik stemmen en herhalingen van mijn inloggegevens. Ze waren duidelijk met meer man bezig.”

Ruth voelt dat er iets niet klopt, maar als ze op haar drie bankaccounts kijkt, ziet ze bedragen van in totaal bijna veertienduizend euro klaar staan om overgemaakt te worden naar een Russisch weddenschapsbedrijf. “Het komt vertrouwd over, omdat je je eigen overboekingen ziet staan.”

Valse bankafschriften

Ruths computerscherm kleurt blauw en ze mag nergens aankomen. Vijf uur lang houden ze Ruth aan de lijn. “Ik had een paar keer gevraagd of ze niet later konden bellen, maar dat kon zogenaamd niet. Zelfs mijn honden eten geven mocht niet. De druk werd dus enorm opgevoerd. Zelf ben je zo in paniek, dat je luistert”, blikt Ruth terug. 

Saved by the bell

Terwijl Ruth in de greep van de oplichters zit, gaat haar vaste telefoon. Het is de ABN AMRO. Ze neemt op en stapt geruisloos de kamer uit. ‘We hebben een verdachte overmaking geconstateerd’, zegt de bankmedewerker. Ruth barst in paniek uit: ‘Ik word opgelicht en zit er middenin!’ De medewerker bevestigt dat het oplichting is, laat Ruth de verbinding verbreken met de vrouw en legt precies uit wat ze moet doen.

Die avond laat Ruth al haar bankrekeningen blokkeren, maakt ze nieuwe vijfcijferige codes aan en doet ze aangifte van identiteitsfraude bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI). De volgende dag laat ze haar computer inspecteren. “Daar waren verder geen rare dingen meer op gevonden.”

Uiteindelijke financiële schade

Ruth heeft ruim 1500 euro verloren door de oplichting. “De ING heeft nergens op gereageerd en sloot mijn dossier op Eerste Kerstdag”, vertelt ze. De Rabobank slaagde erin één van de twee afschrijvingen terug te boeken en haar saldo op nul te zetten. “Bij ABN AMRO heb ik geen financiële schade en er werd heel goed gereageerd. Daar ben ik die man onwijs dankbaar voor. Zo zie je maar dat de fraudebehandeling bij de ene bank toch beter is dan bij de andere.” 

Geen schuld- of schaamtegevoelens

Ruth is goed opgevangen door haar drie volwassen kinderen, met wie ze openlijk over de gebeurtenis kan praten. “De eerste nacht heb ik natuurlijk geen oog dichtgedaan en het zit me nog steeds heel hoog”, zegt ze geëmotioneerd. “Het ergste is dat ze je dingen laten doen die je anders nooit zou doen. Het is gewoon smerig. Maar ik ga het een plekje geven, dat komt wel goed.”

Ben jij online opgelicht? Door jouw ervaring te delen kun je andere slachtoffers van online fraude steun en herkenning bieden, en tegelijkertijd jezelf helpen in je herstel. Help jij samen met ons het taboe rondom online oplichting te doorbreken? Deel jouw verhaal met ons, anoniem of onder je eigen naam. 

Lees ook