In vele Android-apps die gezamenlijk zeker tien miljoen keer zijn gedownload door gebruikers uit meer dan zeventig landen – waaronder Nederland – is malware aangetroffen die gebruikers ongemerkt op hoge kosten jaagt. Mogelijk hebben kwaadwillenden op deze wijze honderden miljoenen euro's verdiend. Hoe het werkt en om welke apps het gaat, lees je in dit artikel.
Het gaat hier technisch gesproken om fleeceware, een malware-variant die als voornaamste doel heeft om waardeloze abonnementsdiensten af te sluiten zonder dat gebruikers het merken. Deze kosten worden via de telefoonrekening voldaan, en je hebt het meestal pas door als er ten minste éénmaal een bedrag is afgeschreven.
En dat is het meest gunstige scenario: als je je telefoonrekening een paar maanden niet bekijkt, kan de rekening in de tussentijd wel erg hard oplopen. En dat brengt ons gelijk bij de term fleeceware: deze is ontleend aan het Engelse werkwoord to fleece, wat vrij vertaald min of meer neerkomt op 'iemand geld uit de zak kloppen' of 'iemand bedonderen of belazeren'.
Volgens zLabs van cybersecuritybedrijf Zimperium gaat het per afgesloten abonnementsdienst gemiddeld om 36 euro per maand. En gezien het grote aantal downloads is de rekensom al snel gemaakt: de Google Play Store geeft weliswaar geen exacte aantallen wat betreft het aantal downloads, maar plaatst apps in een bepaalde schaal.
Het zou gaan om minstens 4.287.470 downloads en maximaal om 17.345.450 downloads. Het in de lead genoemde aantal van ruim tien miljoen is dan ook een gemiddelde. Onderaan het artikel geven we een overzicht van de malafide apps waar het in dit geval om gaat.
Hoe werkt deze malware precies?
Onderzoekers van Zimperium hebben deze malwarecampagne de naam GriftHorse gegeven, en ze hebben vastgesteld dat cybercriminelen er sinds november 2020 mee in de weer zijn. De malware zit in apps die beschikbaar waren in de Google Play Store, maar ook in apps die via onofficiële, 'third-party'-kanalen werden aangeboden.
Google heeft de betreffende apps inmiddels uit de Play Store verwijderd, maar mogelijk zijn deze elders nog wel te downloaden. Uiteraard moet je deze apps ook verwijderen van je telefoon als je ze in een eerder stadium hebt gedownload. In dat geval is het ook raadzaam om je telefoonrekening eens grondig na te lopen op eventuele onregelmatigheden.
De GriftHorse-malware is in zeker 70 landen opgedoken, waaronder Nederland. De apps zijn in staat om jouw geografische locatie te herkennen, om je zodoende kwaadaardige pagina's in je moederstaal te kunnen tonen. Dat wordt door Zimperium een vorm van social engineering genoemd, omdat je mogelijk eerder persoonlijke informatie prijsgeeft op websites in een voor jou herkenbare taal.
Deze meldingen hebben betrekking op het winnen van een prijs, en de pop-ups met deze boodschap kunnen nogal hardnekkig zijn: het zou in voorkomende gevallen gaan om meerdere meldingen per uur. Als jij vervolgens een prijs denkt te claimen, moet je even je telefoonnummer doorgeven. In feite sluit je daarmee een sms-dienst af die tientallen euro's per maand in rekening brengt.
De GriftHorse-malware is uitgerold over een breed scala aan apps, ook wat betreft de categorieën waar deze apps toe behoren. Het gaat om apps met handige functionaliteiten, maar ook om apps in de categorie 'entertainment' en om apps in categorieën als 'dating', 'lifestyle', 'gezondheid', 'financiën' en 'sport'.
Voor ieder wat wils dus, en dat verklaart voor een deel waarom we hier te maken hebben met een succesvolle malwarecampagne.
Wie interesse heeft in de technische kant van het verhaal, raden we aan om het volledige stuk van zLabs / Zimperium er eens op na te lezen: in dat stuk gaan ze nader in op zaken als hoe de kwaadaardige code precies functioneert en hoe de aanvallers hebben geprobeerd om de beveiliging van de Google Play Store te omzeilen. Interessante kost, maar voor onze doeleinden niet per se essentieel.
Hieronder volgt een opsomming van de apps waar het precies om gaat. Het gaat om een behoorlijke hoeveelheid apps, en één lange lijst is misschien wat onoverzichtelijk. Het leek ons dan ook het meest voor de hand liggend om ze op te splitsen naar rangorde in termen van aantal downloads.
Heb jij een van deze apps op je telefoon staan? Dan kun je deze het beste verwijderen en je telefoonrekening grondig nalopen. Zie je ongebruikelijke transacties op het afschrift? Neem dan contact op met je telecomprovider.
Apps met tussen de 100.000 – 1.000.000 downloads
- Amazing Video Editor
- Bus Driving Simulator
- Bus – Metrolis 2021
- Call Recoder Pro
- CutCut Pro
- Fingerprint Changer
- Fingerprint Defender
- Free Translator Photo
- Geospot: GPS Location Tracker
- Heart Rate and Pulse Tracker
- Heart Rhythm
- ICare – Find Location
- Instant Speech Translation
- Keyboard Themes
- Launcher iOS 15
- Lifeel – scan and test
- Locker Tool
- My Chat Translator
- OFFRoaders – Survive
- Phone Finder by Clapping
- Racers Car Driver
- Safe Lock
- Slime Simulator
- Smart Spot Locator
- What’s Me Sticker
Apps met tussen de 50.000 – 100.000 downloads
- Caller-x
- Chat Translator All Messengers
- Clap
- Fitness Point
- Heart Rate and Meal Tracker
- Horoscope : Fortune
- Hunt Contact
- Icony
- Idle Gun Tycoon
- Mine Easy Translator
- Parallax paper 3D
- PhoneControl Block Spam Calls
- Qibla AR Pro
- Qibla Pass Direction
- Scanner App Scan Docs & Notes
- SnapLens – Photo Translator
Apps met tussen de 10.000 – 50.000 downloads
- 100% Projector for Mobile Phone
- AR Phone Booster – Battery Saver
- Amazing Sticky Slime Simulator ASMR
- Battery Live Wallpaper 4K
- Call Recorder iCall
- Cinema Hall: Free HD Movies
- Clap To Find My Phone
- ClipBuddy
- Daily Horoscope & Life Palmestry
- English Arabic Translator direct
- Face Analyzer
- Fitness Trainer
- Forza H Mobile 4 Ultimate Edition
- Free Calls WorldWide
- GPS Phone Tracker – Family Locator
- GetContacter
- Heart Rate Pro Health Monitor
- ITranslator_ Text & Voice & Photo
- Intelligent Translator Pro
- Live Wallpaper & Background
- Locatoria – Find Location
- Ludo Speak v2.0
- My Locator Plus
- Photo Effect Pro
- Photo Lab
- PikCho Editor app
- Prookie-Cartoon Photo Editor
- Pulse App – Heart Rate Monitor
- Qibla Compass (Kaaba Locator)
- Qibla Ultimate
- Screen Mirroring TV Cast
- Smart Call Recorder
- Street Cars: Pro Racing
- Truck – RoudDrive Offroad
- TrueCaller & TrueRecoder (niet Truecaller van True Software Scandinavia AB)
- VPN Zone – Fast & Easy Proxy
- Vector Arts
- Video & Photo Recovery Manager 2
- iConnected Tracker
- Быстрые кредиты 24\7
Apps met tussen de 5.000 – 10.000 downloads
- Dating App – Sweet Meet
- Easy TV Show
- ISalam Qibla Compass
- Language Translator-Easy&Fast
- Loca – Find Location
- Ludo Game Classic
- Pony Video Chat-Live Stream
- Qibla correct Quran Coran Koran
- R Circle – Location Finder
- TagsContact
- WiFi Unlock Password Pro X
- Zodiac : Hand
Apps met tussen de 1.000 – 5.000 downloads
- Bag X-Ray 100% Scanner
- CIAO – Live Video Chat
- Call Record Pro
- CallerID
- Color Call Changer
- Ela-Salaty: Muslim Prayer Times & Qibla Direction
- FX Keyboard
- Free Islamic Stickers 2021
- Keyboard: Virtual Projector App
- Mobile Things Finder
- Phone Caller Screen 2021
- Phone Search by Clap
- Plant Camera Identifier
- Proof-Caller
- QR Code Reader – Barcode Scanner
- QR Reader Pro
- Qibla Compass
- Scanner Pro App: PDF Document
- Second Translate PRO
- Soul Scanner – Check Your
- Squishy and Pop it
- Translate It – Online App
- You Frame
Apps met minder dan 1.000 downloads
- 3D Camera To Plan
- Call Blocker-Spam Call Blocker
- CallHelp: Second Phone Number
- Caller ID & Spam Blocker
- Coupons & Gifts: InstaShop
- Easy Bass Booster
- FastPulse – Heart Rate Monitor
- FindContact
- Free Coupons 2021
- HOO Live – Meet and Chat
- KFC Saudi – Get free delivery and 50% off coupons
- Launcher iOS for Android
- Live Mobile Number Tracker
- Piano Bot Easy Lessons
- Qibla Finder – Qibla Direction
- Qibla direction watch (compass)
- Skycoach
- Stickers Maker for WhatsApp
Bron: Zimperium.com