Oplichters die valse mails sturen, dat kennen we onderhand wel. Maar echte, fysieke valse brieven, dat is vaak een gevalletje apart. Toch is daar momenteel sprake van, en wel in de vorm van een brief die namens het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) wordt verstuurd. Jouw rijbewijs wordt in beslag genomen én je mag bovendien een verkeersboete van maar liefst 496 euro aftikken, is het dreigement. Hoe herken je deze brief, en waar moet je op letten?

Deze melding troffen we in één van de Facebookgroepen waarin gebruikers elkaar waarschuwen voor allerlei vormen van oplichting, fraude, misleiding en bedrog. Het lijkt een scan van een echte, fysieke brief, al zijn er meerdere kenmerken op basis waarvan wij direct wel durven te beweren dat het hier om oplichting gaat.

Maar goed, échte bekeuringen van het CJIB komen ook per post, en als jij een brief in de bus krijgt in de kenmerkende wit-paarse huisstijl van het CJIB met daarop het logo van de Rijksoverheid, kunnen we ons voorstellen dat je zó schrikt dat je even niet zo scherp meer bent. Het dreigement is dan ook niet mals: je rijbewijs wordt ingenomen en je moet bovendien een forse boete betalen.

Wat is er aan de hand en waarom is deze brief vals?

Een volledig transcript van deze valse brief staat onderin het artikel. Laten we om te beginnen eens een aantal kenmerken benoemen op basis waarvan we weten dat het hier gaat om een nepbrief. We zullen niet elke spelfout apart uitlichten, deze kun je zelf nalezen in het transcript:

• De afzender. Het adres van de afzender is Postbus 1794, 8901 CB te Leeuwwarden. Inderdaad, met dubbel 'w', en zo wordt 'Leeuwarden' natuurlijk niet gespeld;
• De aanhef. Er staat Geachte heer / mevrouw, en échte bekeuringen van het CJIB bevatten jouw volledige naam- en adresgegevens;
• De betaaltermijn. De uiterste betaaldatum is identiek aan de verzenddatum van de brief: verzonden op 27 september 2021, uiterste betaaldatum vóór 28 september;
• Het rekeningnummer. Het bedrag mag naar NL68 ABNA 0448 0574 68 op naam van H.H. Dams;
• De inhoud. Het CJIB zal natuurlijk nooit vragen 'of je even je rijbewijs kunt opsturen';
• De overtreding. Op een echte verkeersboete staan details omtrent het tijdstip, de locatie én de aard van de overtreding, en dat is hier niet het geval

Deze H.H. Dams mag overigens aan de bank uitleggen waarom dat rekeningnummer op een overduidelijke nepbrief staat en waarom deze rekening beschikbaar wordt gesteld om crimineel verkregen geld mee weg te sluizen. Dat wordt geen prettig gesprek en heeft bovendien serieuze consequenties, zoals het jarenlang niet kunnen beschikken over een bankrekening. Succes ermee!

Hieronder afbeeldingen van deze valse brief:

Wat zijn de risico's?

Het gaat in deze gevallen meestal om geld, en ook nu is dat het geval. De 496 euro gaat namelijk niet naar het CJIB, maar naar de rekening van een katvanger. Toch is er nóg iets waar je extra op moet letten, en dat is het risico dat je je rijbewijs tijdelijk kwijt bent.

Hoe zit dat? In de brief staat dat je vanaf 4 oktober 2021 maar liefst vier weken niet de weg op mag: gedurende deze periode is jouw rijbewijs zogenaamd ongeldig. Ga je toch rijden? Dan ben je strafbaar. Dit geldt zogenaamd alleen als je niet betaalt. 

Maar dat is niet alles: als je niet van plan bent te betalen, moet je je rijbewijs opsturen naar het reeds genoemde postbusadres. Deze postbus is echter daadwerkelijk van het CJIB; ook al is de vestigingsplaats 'Leeuwwarden' verkeerd gespeld. Het gekke is wel dat deze instructie voor de rest barst van de spelfouten, dus waarom ze je dan alsnog naar de échte postbus van het CJIB verwijzen, is ons een raadsel.

Het lijkt hier dus niet ook nog eens te gaan om identiteitsfraude, want als je je rijbewijs opstuurt, gaat het écht naar het CJIB. Er is echter wel sprake van een hoop administratieve rompslomp: ga maar na door welke bochten je jezelf moet wringen als je contact opneemt met het CJIB om je rijbewijs terug te vragen. De valse brief waar je dan normaal gesproken naar refereert, is bij het CJIB immers niet bekend.

Dat geldt overigens ook voor het betalingskenmerk, al durven we niet uit te sluiten dat dat simpelweg van een bestaande boete is geplukt. Om die reden hebben we de laatste acht cijfers in ons voorbeeld ook maar even geblurd.

Reden genoeg om A. niet te betalen en B. zeker geen rijbewijs op te sturen: je schiet er niks mee op en je haalt jezelf een hoop ellende op de hals.

Volledig transcript van de valse 'CJIB'-brief

Zoals beloofd volgt hieronder de volledige, integrale tekst uit deze valse brief, dus inclusief alle spel- en stijlfouten.