Een vrouw die in drie maanden maar liefst 188.000 euro dacht te beleggen in een buitenlandse onderneming, maar haar volledige inleg kwijtraakte aan oplichters, krijgt het geld niet terug van de bank. Dat is het oordeel van klachteninstituut Kifid, dat zich wel vaker over dergelijke zaken buigt. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) signaleert de laatste tijd bovendien dat deze vorm van oplichting aan een opmars bezig is.
De vrouw maakte het geld over tussen augustus en oktober 2018, aldus De Telegraaf. In maart van dit jaar ontdekte ze dat ze slachtoffer is geworden van oplichting en dat haar geld verdwenen was. Ze meende dat haar kapitaal in financiële instrumenten zou worden geïnvesteerd, maar zag helemaal niets van haar inleg terug. Daarop verzocht ze haar bank - de Rabobank - om het geld terug te boeken, maar daar wilde de bank niet aan beginnen.
De uitspraak van het Kifid heeft betrekking op een bedrag van 15.000 euro. Dit bedrag heeft het slachtoffer vanaf haar privérekening voldaan. De rest, een bedrag van 173.233 euro, kwam van een zakelijke bankrekening. Omdat het Kifid er alleen is voor consumenten, beperkte het klachteninstituut zich in de uitspraak tot het bedrag dat de vrouw privé heeft overgemaakt.
Wel zorgplicht, maar niet aansprakelijk
Banken hebben weliswaar een zorgplicht richting hun klanten, maar dat betekent niet dat ze altijd aansprakelijk zijn voor geleden schade als klanten op eigen houtje geld investeren in frauduleuze partijen, zo ondervond het slachtoffer. Toch besloot ze om de bank om een schadeloosstelling te vragen, maar van het Kifid krijgt ze nul op het rekest.
Buitenlandse financiële autoriteiten waarschuwden voor het bedrijf waar het slachtoffer in dacht te beleggen, maar dat betekent niet dat ook de Rabobank daar ook van op de hoogte moet zijn, aldus het Kifid. Omdat de bank slechts het betalingsverkeer faciliteerde, is de verantwoordelijkheid van de bank beperkt.
Onlangs kwam het Kifid tot een vergelijkbare conclusie in een zaak van een vrouw die 65.000 euro kwijtraakte aan oplichters.
AFM waarschuwt voor zeer risicovolle beleggingsproducten
De NOS kwam eerder deze week met het nieuws dat de AFM de eerste helft van het jaar honderden meldingen van consumenten kreeg over malafide buitenlandse beleggingsbedrijven. In de meeste gevallen verloren de slachtoffers hun volledige inleg, en de schade is groot: doorgaans varieert de schadepost van enkele tienduizenden tot zelfs enkele honderdduizenden euro's.
Deze beleggingsbedrijven opereren opvallend vaak uit Cyprus, maar mogen in Nederland hun diensten aanbieden omdat ze in Cyprus - een EU-lidstaat - een vergunning hebben. Dat betekent volgens de AFM echter wel dat ze buiten het Nederlandse toezicht vallen.
De NOS sprak Jan Boerboom, hoofd Marktintegriteit en Handhaving bij de AFM. Over de wijze waarop oplichters te werk gaan, stelt Boerboom het volgende: 'Deze bedrijven werken met heel verfijnde verleidingstactieken. Mensen worden benaderd, heel vaak gebeld, ze bouwen een vriendschappelijke band op, en daarna vragen ze om een eerste storting.'
Valse koersen schetsen een rooskleurig beeld
De oplichters verzinnen koersen om de indruk te wekken dat het gaat om succesvolle en lucratieve beleggingen. Boerboom vervolgt: 'Na een week heeft iemand ineens vijftig procent winst. En dan komt de unieke kans: nu nog een keer een paar duizend euro storten. Zo stoppen mensen steeds meer geld in de belegging.'
Als deze beleggingsmaatschappijen het contact ineens verbreken of niet thuis geven als het slachtoffer om een winstuitkering vraagt, daalt het besef dat ze zijn opgelicht vaak in. Boerboom: 'Ze worden niet meer teruggebeld en de website gaat uit de lucht. En dan komen ze bij ons.'
Telefonisch benaderd? Hang op en ga er niet op in
Deze vorm van oplichting begint vaak telefonisch. Slachtoffers hebben ooit ergens contactgegevens achtergelaten, en dan kan het grote vissen beginnen. Het is dan ook zaak om niet op dit soort telefonische aanbiedingen in te gaan en om heel selectief te zijn wat betreft het achterlaten van je gegevens. Boerboom: 'Als je wordt gebeld met een beleggingsadvies, of een zogenoemde unieke investering: hang de telefoon op. Ga er niet op in. Dat is het allerbeste advies.'
De AFM kan in beginsel overigens weinig doen omdat ze niet direct toezicht houden op dit soort bedrijven. Als een bedrijf in één Europees land een vergunning hebt gekregen, kan dat bedrijf na aanvraag van een Europees paspoort in alle Europese landen diensten aanbieden. Daardoor is de macht van de AFM om Nederlandse consumenten te beschermen in beginsel vrij beperkt.
Boerboom vervolgt: 'Dit soort bedrijven kiest vaak het land waarvanuit ze denken dat ze het makkelijkst kunnen opereren. Pas als we signalen krijgen dat het is misgegaan, kunnen we contact opnemen met de toezichthouders in die landen. We hebben wel contact met bijvoorbeeld Cyprus, en soms trekken ze vergunningen ook in'. Maar voor gedupeerde slachtoffers is het dan al te laat.
Bron: NOS / De Telegraaf
