Heeft het wel of geen zin om aangifte te doen van online oplichting?
Je bestelt iets online, betaalt netjes voor het product, maar het pakket komt nooit aan. "Laat maar zitten die aangifte, het is maar 5 euro", denk je misschien. Maar klopt dat wel? Wij vroegen het aan Gijs van der Linden, teamleider van het Landelijk Meldpunt Internetoplichting (LMIO) van de politie.
"Het is heel erg belangrijk dat mensen die slachtoffer zijn van online oplichting aangifte doen bij de politie, omdat de informatie uit hun aangifte ons inzicht geeft in wat er gebeurt op het gebied van fraude", vertelt Van der Linden. Met de informatie uit een aangifte kan de politie ook maatregelen nemen, zoals een opsporingsonderzoek of maatregelen ter voorkoming van fraude, waaronder het offline halen van frauduleuze webshops."
Wat doet de politie met aangiftes?
Alle aangiftes worden opgeslagen in een database. De politie kijkt dagelijks of er verbanden zijn tussen aangiftes. "Op het moment dat we meerdere meldingen krijgen tegen een webwinkel of tegen een rekening, dan gaan we dat eerst onderzoeken. Als blijkt dat deze malafide zijn, dan waarschuwen we allerlei partijen. We noemen dat 'notificeren': partijen krijgen van ons een bericht dat die partij mogelijk frauduleus is."
Zijn er bijvoorbeeld tegen een rekening 10 of 20 aangiftes gedaan, dan kan de politie gelijk maatregelen nemen. "Als het om bankrekeningen gaat, melden we dat gelijk aan de bank, zodat de bankrekening kan worden gesloten. En als het een webwinkel betreft kunnen we die vaak gelijk offline halen. In ongeveer 80 procent van alle gevallen lukt het ons om zo'n webwinkel offline te krijgen."
Aangifte doen is geen garantie op geld terug
De politie kan niet iedere zaak opvolgen, daar krijgen ze te veel meldingen voor. Jaarlijks ontvangt de politie alleen al van aan- en verkoopfraude ongeveer tussen de 50 en 55.000 aangiftes. "Dat is enorm veel, maar dat is slechts één vijfde van het totaal aantal slachtoffers. We schatten dat ongeveer 275.000 mensen in Nederland slachtoffer worden van deze vorm van fraude."
Toch is elke aangifte belangrijk. Ook als jouw zaak niet direct wordt opgepakt of je je geld niet terugkrijgt, voorkom je wel slachtofferschap van andere mensen.
Wanneer heeft aangifte doen geen zin?
"Het heeft geen zin om aangifte te doen tegen bonafide webwinkels waarvan je op voorhand weet dat het betrouwbaar is", meldt Van der Linden. Met de keuzehulp-tool van de politie kun je checken of het zin heeft om aangifte te doen. Bekende bedrijven zoals Albert Heijn, Jumbo of andere bedrijven met een erkend keurmerk staan op een whitelist. "De kans dat er politieonderzoek wordt gestart is nul", zegt Van der Linden.
In zo'n geval krijg je een handelingsperspectief en kun je de webshop beter melden bij de Consumentenbond, de Autoriteit Consument & Markt (ACM) Consuwijzer of bij de klantenservice van het keurmerk waarbij de webshop is aangesloten.
Eenvoudig online aangifte doen
Aangifte doen kan makkelijk en snel online met je DigiD op de website van de politie. Je hoeft dus niet per se naar het politiebureau. Nadat je bent ingelogd kun je binnen enkele minuten je aangifte doen.
Check-tools van de politie
Ook kun je met de chatfunctie op de site van de politie controleren of er bijvoorbeeld al eerder aangifte is gedaan tegen een rekeningnummer, domeinnaam van een webwinkel, een telefoonnummer of een mailadres. Je krijgt dan een waarschuwing dat je niet verder moet gaan met die partij.
Op deze pagina vind je een lijst met verkopers en handelaren die als malafide bekend staan bij de politie. Let wel op: als een handelspartij hier niet tussen staat, betekent dat niet automatisch dat de site of persoon betrouwbaar is.