Wat als je totaal geruïneerd wordt door het faillissement van een ander? Dit overkomt meerdere mensen per jaar in Nederland. Zo ook Frans en zijn vrouw. Ze runden een kroeg in Kerkrade. Door ziekte moesten ze hun pand gaan verhuren. De huurder vroeg na slechts enkele maanden zijn eigen faillissement aan. De inboedel wordt door de curator verkocht en het pand is niet meer verkoopbaar als kroeg. Schade: ruim 100.000 euro.
Ongeveer de helft van de faillissementen in Nederland wordt op eigen verzoek aangevraagd. Je moet kunnen aantonen dat je je schulden niet meer kan betalen en dan keurt de rechter-commissaris het faillissement in de meeste gevallen goed. Volgens verschillende curatoren die we spreken wordt er maar summier onderzoek gedaan.
Metaalbedrijf
Bij Sjaak is er ruim 50.000 euro schade. Zijn metaalbedrijf krijgt een opdracht voor een grote klus. De opdrachtgever heeft twee bedrijven op zijn naam staan. Laten we zeggen bedrijf A en B. Bedrijf A krijgt in eerste instantie de opdracht en die krijgt ook betaald. Maar het is niet bedrijf A die de opdracht geeft aan Sjaak, maar dit doet bedrijf B. De eigenaar van beide bedrijven vraagt vervolgens het faillissement aan van bedrijf B en hoeft zo niet meer de 50.000 aan Sjaak te betalen.
De curator doet onderzoek naar frauduleus handelen, maar schrijft in het faillissementsverslag dat er geen sprake is van fraude. Sjaak is boos. Je ziet en voelt aan alles dat het niet klopt en toch wordt er niets gedaan.
Bestuursverbod
De faillissementswet werd gewijzigd om zo de mogelijkheid tot het opleggen van een bestuursverbod in te voeren. Deze wetswijziging werd op 8 april 2016 goedgekeurd door de Eerste Kamer. Rechtspersonen die zich schuldig maken aan faillissementsfraude mogen na een bestuursverbod vijf jaar lang geen bedrijf beginnen. Het bijzondere is dat sinds de invoering van dit bestuursverbod er nog niemand zo'n verbod gekregen heeft.
Faillissementsfraude
Opgelicht?! stelt al jaren verschillende vormen van faillissementsfraude aan de kaak. Volgens deskundigen is er bij 25% van de faillissementen sprake van fraude. Waarom kan iemand na meer dan drie zakelijke mislukkingen toch weer een bedrijf oprichten? Het bestuursverbod geldt alleen voor rechtspersonen. Dit zijn bijvoorbeeld bv’s en nv‘s. Aangezien Nederland geen beroepsverbod kent, kan je altijd weer een nieuwe eenmanszaak beginnen en is de Kamer van Koophandel verplicht je in te schrijven.
Kwalijk
'Het feit dat er nog geen enkel bestuursverbod is opgelegd na de invoering ervan in april 2016 is kwalijk!' Dit zegt Tweede Kamerlid Chris van Dam (CDA) in Opgelicht?!
Van Dam geeft aan dat de wet niet werkt in de praktijk en er dus opnieuw naar gekeken moet worden. ‘Ik wil graag van de minister weten waarom het opleggen van een bestuursverbod zo moeilijk is. Deze wet moest faillissementsfraude aanpakken, maar in de praktijk komt daar niks van terecht.'
Ook faillissementsadvocaat Tineke Wolfswinkel vindt dat het bestuursverbod niet werkt. Zij handelde 120 faillissementen af. 'De voorwaarden om een verbod opgelegd te krijgen zijn te streng. Zelfs de grootste fraudeurs zullen er meestal niet aan voldoen, stomweg omdat de daarvoor benodigde procedures niet onder de rechter komen.' Volgens Wolfswinkel moet er een standaardregel zijn voor alle vormen van ondernemen. Deze regel verbiedt het inschrijven bij de Kamer van Koophandel na meer dan drie faillissementen. De ondernemer die in hoger beroep kan aantonen geen schuld te hebben aan een faillissement krijgt dan alsnog toestemming zich in te schrijven.