Identiteitsfraude; concrete kijkersvragen

Naar aanleiding van onze uitzending over identiteitsfraude kregen we vele vragen van kijkers over hoe in de praktijk omgegaan moet worden met het afgeven van een kopie van een identiteitsbewijs. Lees hieronder een aantal van deze concrete voorbeelden en daarbij de reactie van het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en –fouten.

Buitenland

Geld wisselen Turkije

“Op vakantie in Turkije moest ik bij het wisselen van euro’s naar Lira’s steeds mijn paspoort tonen en werd er een kopie van gemaakt. Mag dat?”

De regels die wij kennen over het afgeven van kopieën gelden voor Nederland. Hoe dit in andere landen is geregeld verschilt per land. Wij adviseren je van te voren na te gaan wat de vereisten zijn van het land waar je naar toe gaat en de organisatie met wie je zaken doet. Je kunt vervolgens een afweging maken.

Camping Frankrijk

“In Frankrijk worden op veel campings scans van je paspoort gemaakt. Met een speciale scanner ‘op maat’, waarna je gegevens automatisch worden opgeslagen. Dit gebeurt ook in hotels en is door de overheid verplicht. Hoe ga ik hier mee om?”

Je kunt vooraf een kopie maken en ter plekke kopie, doel en datum op de kopie schrijven en je BSN nummer onleesbaar maken. Vervolgens kun je deze kopie laten scannen of afgeven.

Cruise

“Maart 2013 maakten we een cruise met Costa Cruises van Dubai naar Savonna (Italië). Bij aankomst aan boord moesten we ons paspoort inleveren (en iedereen deed dat). Het grootste deel van onze vakantie konden we niet over ons paspoort beschikken! Hoewel ik Costa wil vertrouwen en tot dusver geen fraude heb ondervonden, vind ik de handelswijze vreemd. Het zou zomaar kunnen zijn dat er kopieën gemaakt zijn. Wat moet je doen in zo'n geval om identiteitsfraude actief te voorkomen? Je staat midden in de nacht in de haven in een wildvreemd land (in ons geval Dubai).”

De regels die wij kennen over het afgeven van kopieën gelden voor Nederland. Hoe dit in andere landen is geregeld verschilt per land. Ik adviseer je van te voren na te gaan wat de vereisten zijn van het land waar je naar toe gaat en de organisatie met wie je zaken doet. Je kunt vervolgens een afweging maken.

Hotel Turkije

“Op campings en hotels overal ter wereld wordt je paspoort gebruikt als onderpand. Geen paspoort, geen overnachting. De bron voor ID-fraude. Wat kunt u mij adviseren als ik naar Turkije reis? Wanneer ik daar in een hotel aankom, dien ik mijn paspoort af te geven (hoewel het mij bekend is dat dit nadrukkelijk verboden is). Het baliepersoneel maakt dan een kopie van je paspoort en vaak krijg je dat dan de dag erna pas terug. In het verleden maakte ik thuis vaak zelf een kopie, maar die werd dan in het hotel niet geaccepteerd. Nu kan ik me in het Duits of Engels en als het moet ook nog in het Frans goed verstaanbaar maken, maar in het Turks lukt me dit niet. Ga je met die mensen in discussie dat je je paspoort niet mag afstaan, begrijpen ze je niet (lees: willen je niet begrijpen). In het verleden heb ik het zelfs al meegemaakt dat mensen die hun paspoort ook niet wilden afgeven bij aankomst rond 01.30 uur in de nacht, gezegd werd dat ze tot het laatste dienden te wachten met inchecken en dat zij vervolgens nog steeds voor de balie stonden te wachten toen wij er weer langs kwamen om nog vlug een kleinigheid te eten, terwijl wij onze koffers al op de kamer hadden gezet. Graag had ik een goed advies van u gekregen want te doen in deze.”

De regels die wij kennen over het afgeven van kopieën gelden voor Nederland. Hoe dit in andere landen is geregeld verschilt per land. Ik adviseer je van te voren na te gaan wat de vereisten zijn van het land waar je naar toe gaat en de organisatie met wie je zaken doet. Je kunt vervolgens een afweging maken.

Binnenland

Citybox

“Bij een Eindhovense vestiging van CityBox wilde ik zomer 2010 een deel van mijn inboedel tijdelijk opslaan, wegens renovatie huis, gevolgd door lange vakantie. Protesteren tegen het maken van een paspoort-kopie was zinloos, de huur van de box ging anders niet door. De baliemedewerker zei dat het wettelijk verplicht was, net als bij gewone huurovereenkomsten, dat de politie te allen tijde zulke gegevens mocht inzien, dat het nodig was voor de fiscus en dat ze liefst 10 jaar (later maakte men daar 7 jaar van) door CityBox bewaard zouden blijven! Dit voor een huurperiode van 4 maanden! Omdat ik mijn spullen niet onbeheerd thuis wilde achterlaten, ben ik onder protest akkoord gegaan. Navraag bij het College Bescherming Persoonsgegevens leverde daarna bovendien geen eenduidig antwoord op mijn vraag of City Box wellicht onrechtmatig handelde. Zolang dit de praktijk is zal identiteitsfraude blijven voorkomen. Het is denkelijk een koud kunstje om een kopieerapparaat aan te sluiten op een computer. Het zal de klant niet helpen als hij de papieren kopie daarna gedeeltelijk doorstreept (wat in mijn geval trouwens ook niet werd toegestaan). Ondanks dat nu zo'n anderhalf jaar verstreken is, ben ik er nog steeds niet gerust op dat mijn gegevens niet ooit worden misbruikt. Want wie controleert tien jaar lang, met alle tussentijdse personeelswisselingen, de gang van zaken bij CityBox? Het kopiëren van paspoorten moet gewoon verboden worden.“

Je kunt de volgende stappen overwegen:

• Neem contact op met de directie van het bedrijf of organisatie.
• Geef hen de kans om je uitleg te geven en/of hun werkwijze aan te passen.
• Ben je niet tevreden met het antwoord? Ga dan naar de website van het College bescherming persoonsgegevens (CBP) en kies de optie ik wil een signaal geven.

Lossen goederen

“Ik ben chauffeur en moet bij diverse bedrijven mijn ID laten kopiëren. Mijn baas zegt, niet zeuren, het zal allemaal wel meevallen. Als ik weiger en zeg dat ik de politie bel, mag ik de goederen niet lossen.”

Je paspoort, rijbewijs of ander identiteitsbewijs vermeldt je burgerservicenummer (BSN). Voor het gebruik van het BSN gelden strenge regels.

Het is voldoende als je jezelf legitimeert door je identiteitsbewijs te tonen. Eventueel kan het bedrijf noteren welk identiteitsbewijs je hebt laten zien en het nummer hiervan.

Verzekering woekerpolis

“Hoe is het mogelijk dat U zegt nooit je BSN nummer te geven aan iemand, terwijl de verzekering van de woekerpolis in opdracht van de AFM hier uitdrukkelijk om vraagt aangezien ze anders weigeren om het laatste bedrag uit te keren. Bovendien willen ze geboorte datum en bankrekening dus alle gegevens die nodig zijn voor identiteits fraude.”

Het BSN (voorheen sofinummer) is een persoonsnummer dat in de eerste plaats bedoeld is voor het contact tussen jou en de overheid. Organisaties en bedrijven mogen het BSN alleen gebruiken als dat wettelijk is bepaald. Dit geldt bijvoorbeeld voor zorgverleners, zoals uw huisarts, apotheek en zorgverzekering, maar ook voor de financiële sector.

(Bron: Centraal Meld- en informatiepunt Identiteitsfraude en –fouten)