Met manipulatieve uitspraken als ‘Veel mensen bekijken dit hotel’ of ‘Nog maar één product op voorraad’ proberen websites hun bezoekers te stimuleren snel tot aankoop over te gaan. Wanneer zo’n uitspraak meer weg heeft van misleiden in plaats van verleiden mag dit niet, aldus Europese toezichthouders.
Met de uitspraak komen Europese toezichthouders in opstand tegen zogenoemde ‘Dark Patterns’. Dit zijn elementen in het design of in de tekst van een website die bedoeld zijn om jou dingen te laten doen, die je misschien helemaal niet wil, maar het bedrijf wel ten goede komen. Eigenlijk een vorm van manipulatie dus.
Tegen Nu.nl zegt hoogleraar consumentenrecht Chalotte Pavillon: ‘’Websites houden soms bewust informatie achter of verdraaiende de feiten. De manieren om mensen te beïnvloeden met ‘Dark Patterns’ worden steeds vernuftiger.’’
Snel beslissen
Zit je bijvoorbeeld op een boekingssite en zie je staan dat 100 mensen die pagina óók aan het bekijken zijn, dan is dat een voorbeeld van een Dark Pattern. Je krijgt hierdoor het gevoel dat je snel een beslissing moet maken, terwijl dat vaak helemaal niet het geval is.
Bij een verkennend onderzoek van Europese toezichthouders werden bij 148 van de 399 onderzochte webwinkels tenminste 3 ‘Dark Patterns’ aangetroffen. Reden genoeg voor een vervolgonderzoek voor de autoriteiten.
Abonnement stopzetten
Ook het onnodig moeilijk maken van het stopzetten van een abonnement is een ‘Dark Pattern’. Zo moesten gebruikers van Amazon Prime 42 keer klikken voordat ze zich daadwerkelijk voor de dienst konden afmelden. Na optreden van toezichthouders kan een abonnement nu met 2 klikken worden beëindigd.
Speerpunt ACM
De manier waarop webwinkels inspelen op consumentengedrag, is een van de speerpunten van de Autoriteit Consument en Markt in 2023. Daarmee gaat ze meer onderzoek doen naar webwinkels die ongeoorloofde manipulatieve technieken inzetten, met als doel het internet weer een stukje veiliger te maken voor de online shoppers.
Bron: Nu.nl