Het is de laatste tijd veelvuldig in het nieuws: mensen die (tien)duizenden euro's spaargeld verliezen na een telefoontje van de bank. Wat moet je precies weten om zelf geen slachtoffer te worden?

Uiteraard is het niet echt de bank die belt, maar door spoofing verschijnt toch de naam van de bank op je scherm. Even niet opletten en je bent al je geld kwijt.

De opzet van de truc is bekend: iemand die zich telefonisch voordoet als bankmedewerker laat weten dat er verdachte inlogpogingen zijn gedetecteerd en dat cybercriminelen op het punt staan om je spaargeld weg te sluizen naar buitenlandse rekeningnummers. Grote paniek!

Gelukkig weet de 'behulpzame' medewerker een oplossing: je moet het geld tijdelijk veilig stallen op een zogenaamde kluisrekening zodat de oplichters er niet bij kunnen. Maar deze kluisrekening is in werkelijkheid van de oplichter zelf, of van een katvanger. Daar gaat je spaargeld.

Opgelicht?! heeft in januari van dit jaar uitgebreid aandacht besteed aan deze vorm van oplichting. Omdat het de laatste weken weer actueel is, leek het ons goed om dat fragment nog eens onder de aandacht te brengen. Ook geven we je een aantal tips om je tegen deze vorm van telefonische oplichting te beschermen.

Telefoonnummers altijd controleren en nooit zomaar geld overmaken

Hier zit gelijk de uitdaging, want door spoofing lijkt het immers of het nummer op je scherm daadwerkelijk van de bank is. Er zijn websites en zelfs software beschikbaar waarmee je dit betrekkelijk eenvoudig kunt doen: je geeft simpelweg het uitgaande telefoonnummer op en op het scherm van degene die je belt, verschijt het opgegeven nummer.

Belt iemand jou namens 'de bank'? Dan kun je het beste naar de volledige voor- en achternaam van de beller vragen, ophangen en de bank terugbellen met een nummer dat je zelf opzoekt op internet. Dat geldt natuurlijk al helemaal als er een verhaal over 'kluisrekeningen' en 'verdachte inlogpogingen' wordt afgestoken: een echte bank zal je nooit vragen om je geld naar een andere rekening over te schrijven omdat er sprake zou zijn van oplichting.

Betalen, wachtwoord verstrekken of inloggegevens doorgeven? Nooit doen!

Tanya Wijngaarde van de Fraudehelpdesk stelt tegenover de Telegraaf het volgende: 'Besef goed dat de bank of andere instanties je nooit zullen vragen om geld over te maken naar een andere rekening'. Krijg je dus vragen die hierop wijzen? Dan moeten alle spreekwoordelijke alarmbellen gaan rinkelen. Datzelfde argument geldt als er wordt geïnformeerd naar inloggegevens, verificatiecodes en/of wachtwoorden.

Als iemand toch vraagt om geld over te maken, is het zaak om bewijsmateriaal te vergaren. Als je dat verzoek krijgt, kun je het beste meteen ophangen en zelf contact opnemen met de betreffende bank of instantie. Pleeg een belletje, informeer of het in de haak is (het antwoord zal echter altijd ontkennend zijn) en vraag als het even kan eerst om een schriftelijke bevestiging. Oplichters zullen je dit niet kunnen geven.

Laat je niet onder druk zetten

Oplichters zaaien paniek en hopen dat je in een vlaag van verstandsverbijstering iets doet waarvan je achteraf denkt 'hoe heb ik zo stom kunnen zijn', om die reden wordt er vaak een dreigende of zelfs intimiderende toon aangeslagen. Er is sprake van hoge urgentie, je moet heel snel geld overmaken 'voordat oplichters ermee vandoor gaan' of er wordt gedreigd met incassobureaus, aanmaningen en beslagleggingen.

Laat je niet onder druk zetten. Ook hier geldt weer dat je in geval van twijfel beter het zekere voor het onzekere kunt nemen en dat je het bedrijf of de instantie het beste zelf even kunt bellen met de vraag om toelichting.

Toch gedupeerd? Doe aangifte

De Telegraaf sprak ook met Gerard Spierenburg van de Consumentenbond. Spierenburg stelt: 'Als je denkt dat er sprake is van oplichting, maak er sowieso een melding van bij de politie. Ook als je erin bent getrapt, doe aangifte en maak ook melding bij de bank.'

Bron: De Telegraaf