Even een kabeltje, een telefoonhoesje of een USB-stick bestellen bij AliExpress: voor veel Nederlanders is het de normaalste zaak van de wereld. Omdat bestellingen van buiten de Europese Unie met een waarde lager dan 22 euro nu nog gevrijwaard zijn van btw en inklaringskosten, kun je als consument op laagdrempelige wijze goedkope spullen bestellen zonder je zorgen te hoeven maken over onverwachte importheffingen en aanvullende kosten. Maar door een wetswijziging die per 1 juli 2021 in werking treedt, gaan er een aantal dingen veranderen. Daardoor wordt ook jouw bestelling van buiten de Europese Unie met een waarde van minder dan 22 euro een stuk duurder. In dit artikel leggen we uit hoe het allemaal zit én wat dat precies voor jou betekent.

Wij nemen AliExpress in dit artikel slechts als voorbeeld vanwege de naamsbekendheid en het enorme marktaandeel: het is immers een concreet voorbeeld omdat veel consumenten wel ervaring hebben met goedkope AliExpress-bestellingen. Maar de wijziging die per 1 juli 2021 in werking treedt, heeft dus niet alleen betrekking op (AliExpress-)bestellingen uit China, maar betreft alle commerciële bestellingen van buiten de Europese Unie.

Wellicht ten overvloede, maar wél goed om te weten: sinds de Brexit geldt de aanstaande wetswijziging dus óók voor bestellingen uit het Verenigd Koninkrijk (Engeland, Schotland, Wales en Noord-Ierland).

Waarom veranderen de btw-regels voor kleine bestellingen van buiten de Europese Unie?

De huidige btw-vrijstelling voor pakketjes met een waarde onder de 22 euro wordt gezien als een factor die een ongelijk speelveld creëert. Waarom zouden Nederlandse consumenten lokaal elektronica zoals USB-sticks of eenvoudige oplaadkabels kopen als dat via AliExpress voor een fractie van de prijs kan?

Martijn Ros van Thuiswinkel.org verwoordde het tegenover EditieNL (RTL Nieuws) als volgt: 'Het is goed dat partijen buiten de EU verplicht worden om deze btw af te dragen. Daarmee is er een eerlijk speelveld. Het gaat erom dat de prijzen gelijker worden en dat consumenten gaan kopen bij het al goede Nederlandse aanbod.'

De achterliggende gedachte dat je als consument momenteel het risico loopt om ongecertificeerde - en mogelijk onveilige - rommel te kopen als je goedkope elektronica of babyspullen bij AliExpress bestelt, wordt door velen niet eens in overweging genomen. De prijs is voor de doorsnee consument nu eenmaal de doorslaggevende factor.

Het idee dat deze wetswijziging ook de uitwassen van de ongebreidelde wegwerpcultuur een beetje in moet dammen, is volgens Ros dan ook zeker in overweging genomen: 'Het grote plaatje gaat natuurlijk om namaak, waarbij goedkoop duurkoop blijkt te zijn. Er zullen altijd mensen zijn die op koopjes uit zijn en lang willen wachten op een minder kwalitatief maar goedkoop artikel.'

Hoe bepaalt de douane de waarde van (pakket)post met goederen van buiten de EU?

Om goed uit te kunnen leggen wat er per 1 juli 2021 precies verandert, is het nuttig om de huidige situatie eens onder de loep te nemen. Als jouw bestelling van buiten de Europese Unie komt, is de verkoper namelijk verplicht om een douaneverklaring (ook wel bekend als een CN22- of CN23-formulier) op het pakket te plakken met daarop een specificatie van de inhoud, het gewicht én de waarde van het pakket.

Het verschil tussen een CN22- en een CN23-formulier is als volgt:

• Voor pakketten tot 2 kilogram met een waarde tot 425 euro dient de afzender een CN22-douaneverklaring in te vullen
• Voor pakketten tot 20 kilogram met een waarde vanaf 425 euro dient de afzender een CN23-douaneverklaring in te vullen

Op basis van deze formulieren kan de douane bepalen of, en zo ja, hoeveel btw, inklaringskosten en/of invoerrechten jij moet betalen voordat het pakket definitief wordt overhandigd. Je moet er dan ook altijd rekening mee houden dat de kans aanwezig is dat jij een aanvullend bedrag dient te voldoen als je iets van buiten de Europese Unie bestelt. 

Hieronder een voorbeeld van een gecombineerd adreslabel en een CN22-formulier. De afbeelding is te klein om goed te kunnen lezen en alle relevante of privacygevoelige informatie is bovendien geblurd, maar deze afbeelding is slechts ter illustratie: dergelijke stickers kun je op pakketten van buiten de Europese Unie verwachten. Daarop staan de NAW-gegevens van zowel de afzender als de ontvanger én een specificatie van de inhoud en de waarde. 

AVROTROS

Wat is het inklaren van een pakket precies en wat zijn daarvan de kosten?

De inklaringskosten zijn kosten die worden doorberekend aan de consument omdat de douane en/of het koeriersbedrijf er nu eenmaal werk aan heeft om de waarde én inhoud van jouw pakket te controleren en het pakket in te klaren. Feitelijk betaal je dus voor een administratieve handeling die in bepaalde gevallen verplicht is. Deze kosten zijn meestal vastgesteld op een vast bedrag, ongeacht de waarde van je bestelling.

Wel verschillen deze bedragen per bezorgdienst. Het gaat echter altijd om vrij forse tarieven, en zeker als de waarde van jouw daadwerkelijke bestelling betrekkelijk gering is, loop je al snel het risico dat je naar verhouding erg veel aanvullende kosten moet maken voordat je jouw pakket ook echt in ontvangst kunt nemen.

We nemen PostNL als voorbeeld, aangezien PostNL de grootste speler is op de markt voor pakketbezorging. PostNL hanteert de volgende tarieven voor inklaring, en in de huidige situatie is dit van toepassing op pakketpost van buiten de Europese Unie met een waarde van meer dan 22 euro:

Wat gebeurt er als je de inklaringskosten weigert te voldoen?

Weiger je de inklaringskosten te betalen? Dan heeft dat tot gevolg dat je pakket niet aan je wordt overhandigd tot je deze kosten alsnog voldoet. Daarover stelt PostNL het volgende:

En besluit je om deze kosten definitief niet te betalen? Dan wordt het product in de meeste gevallen zoals gezegd teruggestuurd naar de afzender.

In bepaalde gevallen wordt het pakket vernietigd of belandt het héél misschien zelfs in een depot waar tussenhandelaren niet-bestelbare pakketpost kunnen opkopen voor de particuliere doorverkoop: het kopen van zakken vol ongeopende AliExpress-post is een heuse trend onder YouTubers en influencers.

Voor Nederlandse pakketpost lijkt de kans dat jouw geweigerde pakket via de laatstgenoemde optie bij een andere particulier belandt overigens zeer klein, maar waar die pakketten dan wél vandaan komen, blijft vooralsnog een raadsel.

Douane

Btw, inklaringskosten en invoerrechten: hoe is de situatie nu?

Het is al met al best gecompliceerde materie, reden genoeg om de beginselen eens op een rij te zetten. In de huidige situatie is het als volgt geregeld voor bestellingen van buiten de Europese Unie:

• Heeft jouw bestelling een waarde tot 22 euro (exclusief verzendkosten)? Dan betaal je niets extra's;
• Heeft jouw bestelling een waarde van 22 euro tot 150 euro? Dan betaal je een vast bedrag aan inklaringskosten en een variabel bedrag aan btw;
• Heeft jouw bestelling een waarde van meer dan 150 euro? Dan betaal je een vast bedrag aan inklaringskosten, een variabel bedrag aan btw én een variabel bedrag aan invoerrechten (afhankelijk van het product) 

Naarmate de waarde van je pakket oploopt, worden de regels dus telkens iets gecompliceerder. De douane heeft het één en ander aan informatie op een rij gezet, inclusief een rekenvoorbeeld. 

De meest voorkomende vragen en antwoorden kun je vinden via de pagina's 'Moet ik invoerrechten betalen voor mijn pakket?' en 'Hoeveel betaal ik aan de Douane als ik iets koop bij een buitenlands webshop?' op de website van de douane.

Wat gaat er per 1 juli 2021 veranderen voor goedkopere bestellingen van buiten de EU?

De wetswijziging heeft zoals gezegd betrekking op het verdwijnen van de belastingvrijstelling voor bestellingen van buiten de Europese Unie met een waarde van minder dan 22 euro. In de praktijk betekent dat dan ook dat je óók voor bestellingen met een geringe waarde - zoals dat telefoonhoesje, een simpel kabeltje of een goedkoop stuk textiel - meer gaat betalen.

Maar niet alleen de btw-vrijstelling vervalt. PostNL heeft namelijk aangegeven dat consumenten vanaf 1 juli 2021 óók inklaringskosten moeten betalen voor pakketjes met een waarde onder de 22 euro:

Dat kan voor consumenten dus om behoorlijk forse bedragen gaan, zeker in verhouding tot de waarde van het daadwerkelijke product. De meeste consumentenproducten die je via websites als AliExpress bestelt, vallen onder het hoge btw-tarief van 21 procent. In die gevallen ga jij als consument vanaf 1 juli 2021 dus sowieso 21% meer betalen voor jouw bestelling van buiten de EU als de waarde daarvan onder de huidige ondergrens van 22 euro ligt.

Maar dat is niet alles. Volgens PostNL gaan consumenten vanaf 1 juli 2021 dus óók inklaringskosten betalen voor bestellingen met een beperkte waarde. Zoals we hierboven hebben gezien, rekent PostNL momenteel een standaardtarief van 13 euro voor alles met een waarde van meer dan 22 euro. 

Maar geldt datzelfde tarief van 13 euro vanaf 1 juli 2021 dan ook voor bestellingen van buiten de EU met een waarde lager dan 22 euro? Wij nemen contact op met PostNL en vroegen om een reactie.

Het antwoord op deze vraag is momenteel nog niet helemaal duidelijk. Je gaat sowieso een bedrag aan inklaringskosten betalen, maar over de hoogte van het bedrag dat je voor deze pakketjes betaalt, is PostNL momenteel nog in overleg. Zij verwachten 'op korte termijn, mogelijk volgende week' meer te kunnen vertellen over de exacte tarieven die ze voor de inklaring van dergelijke pakketjes in rekening gaan brengen.

Hoe hoog het tarief voor het inklaren van pakketjes met een beperkte waarde precies wordt, is dus nog niet bekend. Maar dat het duurder wordt, staat vast. Op deze pagina heeft PostNL het één en ander op een rij gezet over wat er per 1 juli 2021 verandert voor bestellingen van buiten de EU.

De EU heeft bepaald dat je vanaf 1 juli áltijd btw gaat betalen als je iets koopt uit een niet EU-land. Ook als de waarde lager is dan 22 euro. Er komen dan ook afhandelingskosten bij, omdat wij aangifte moeten doen bij de douane. Alles bij elkaar noemen we dat 'inklaringskosten'. PostNL

En zo kan het vanaf 1 juli 2021 dus zomaar gebeuren dat jij voor dat telefoonhoesje van een paar euro ineens een vast bedrag aan inklaringskosten plus 21% btw over de aanschafprijs moet betalen. In spreekwoordelijke zin kom je dan van een behoorlijk koude kermis thuis, al helemaal als je niet op hoogte was van deze wetswijziging en je dus niet op deze extra kosten had gerekend.

Goed om te weten: de besteldatum is niet leidend, maar de datum waarop het pakket wordt ingeklaard. Dus als jij medio juni 2021 iets bij AliExpress bestelt en het komt pas de eerste week van juli aan in Nederland, ben je in principe aan de beurt om te betalen.

Het betalen van deze inklaringskosten gaat volgens PostNL in ieder geval als volgt: 'We sturen je een betaalverzoek als je pakket in Nederland aankomt. Daarmee kun je de inklaringskosten direct online betalen. Je hebt je pakket dan in no-time in huis.'

Zaken doen met dropshippers wordt vanaf 1 juli 2021 al helemaal een hoofdpijndossier

'Allemaal leuk en aardig, maar wat heeft bovenstaande verhandeling in hemelsnaam te maken met oplichting?', denk je wellicht als je op dit punt bent aanbeland.

Daar is een hele goede reden voor: dropshippers. Het is natuurlijk al vervelend genoeg als je ongemerkt zaken doet met een dropshipper, want dat komt vaak neer op het betalen van een veelvoud van de daadwerkelijke nieuwprijs voor een product waarvan de kans aanwezig is dat het kwalitatief ondermaats is.

Het aantal klachten over dropshippers groeit al tijden exponentieel, en dat is niet zonder reden: veel consumenten menen achteraf toch écht de spreekwoordelijke kat in de zak te hebben gekocht. Lange levertijden, hoge prijzen voor goedkope producten en gebrekkige service: het is eigenlijk zelden een recept voor een succesformule.

Laten we dat eens demonstreren aan de hand van een voorbeeld. Stel, jij betaalt dertig euro aan een dropshipper voor een lampje dat bij AliExpress in werkelijkheid 12 dollar kost: een product dat je tot 1 juli vrij van btw en inklaringskosten kunt importeren. Jij weet ondanks alle waarschuwingen nog niet dat de dropshipper het pakketje simpelweg bij AliExpress bestelt, je denkt zaken te doen met een webshop die uit eigen voorraad levert, maar op het moment dat het pakket na weken wachten aankomt, mag jij nóg een keer in de buidel tasten voor de inklaringskosten en de btw.

Nu schijnt AliExpress bezig te zijn met een groot distributiecentrum in de Belgische stad Luik om vanuit daar Europese klanten te kunnen bedienen. Daarmee zouden ze de nieuwe btw-regels omzeilen, want AliExpress-bestellingen die vanuit het distributiecentrum in Luik worden geleverd, worden in dat geval immers niet meer van buiten de Europese Unie verzonden.

Maar zover is het nog niet, en hoe het vanaf 1 juli 2021 precies gaat, zal zich in de praktijk moeten uitwijzen. Ook de vraag of koeriersdiensten en/of de douane alle pakketten controleren, of dat dat zoals nu steekproefsgewijs gaat, is nog niet helemaal duidelijk.

Je kunt in ieder geval rekening houden met hogere prijzen en langere levertijden, want ook de administratieve afhandeling van het inklaren van pakketten die momenteel gevrijwaard zijn van btw zal in bepaalde gevallen wat extra tijd kosten.

Er zullen overigens webshops van buiten de EU zijn die de btw bij de bestelling al in rekening brengen. In dat geval verdwijnt een stuk administratieve rompslomp voor de consument, maar het product wordt alsnog wel iets duurder. Daarover zegt PostNL het volgende:

Er zijn ook webshops waar het iets anders werkt. Daar betaal je de btw al op het moment dat je je bestelling afrekent. In dat geval hoeven wij geen aangifte meer te doen als je pakket aankomt in Nederland. En krijg jij dus ook geen betaalverzoek. PostNL

Maar dat is wel een risico van dropshipping: jij hebt immers geen goed zicht op waar de bestelling die jij bij een Nederlandse webshop plaatst nou écht vandaan komt en of deze ondernemers hun zaken wat het verrekenen van de btw betreft goed op orde hebben.

Al met al reden genoeg om even extra alert te zijn en niet zomaar toe te happen als je een leuke advertentie op Facebook ziet.

Bron: Belastingdienst.nl (Douane) / RTL Nieuws / PostNL