Na onze uitzending over identiteitsfraude bleek dat er nog veel onduidelijkheid heerst over de wettelijke regels. Wie mag bijvoorbeeld je identiteitsbewijs kopiëren of BSN verwerken? En wat moet je doen als een hotel in het buitenland je paspoort in wil nemen?

Naar aanleiding van de vele reacties die na de uitzending op de redactie binnenkwamen, hebben wij de volgende lijst met vragen voorgelegd aan het Centraal Meld- en informatiepunt Identiteitsfraude en –fouten.

Telefoonabonnement

Wat moet je doen als bij het afsluiten van een telefoonabonnement toch een kopie wordt geëist omdat je anders geen abonnement mag afsluiten?

Als er ondanks dat er geen wettelijke plicht is, toch gevraagd wordt om een kopie, kun je het woord “kopie”, doel en datum op de kopie schrijven en je BSN doorstrepen. Bijv. ‘Kopie voor telefoonbedrijf A, op datum B’.

Veel telefoonwinkels hebben een speciale scan, die bepaalde gegevens bij voorbaat al niet mee scant. Maar op de site van het College Bescherming Persoonsgegevens lees ik dat een telefoonwinkel helemaal geen scan mag maken. Blijkt hier niet uit, dat binnen het MKB niet duidelijk is wat de regels zijn?

Wat de regels zijn is wel duidelijk. De klant kan het maken van een scan weigeren en naar een andere telefoonwinkel gaan. Daarnaast kan de klant dit melden aan het CBP.

Werkgever

Een werkgever is verplicht een kopie van mijn ID-bewijs te bewaren in de loonadministratie. Mag ik op die kopie mijn BSN doorstrepen? Wordt onder werkgever ook uitzendbureau verstaan?

“Een werkgever is op grond van de Wet op de Loonbelasting verplicht om bij indiensttreding van een nieuwe werknemer diens identiteit te controleren aan de hand van een geldig identiteitsdocument – met uitzondering van een rijbewijs – en dit op echtheid te controleren (verificatieplicht). De identiteit mag niet aan de hand van een kopie van een identiteitsdocument worden gecontroleerd! Na deze controle is de werkgever verplicht om een kopie van het gecontroleerde document – inclusief burgerservicenummer (BSN) en pasfoto – in zijn loonadministratie op te nemen en te bewaren (bewaarplicht). Dit ontslaat de individuele werknemer echter niet van zijn toonplicht als er een arbeidsinspectie op de werkvloer plaatsvindt. De werkgever dient ervoor te zorgen dat alle werknemers een geldig identiteitsdocument kunnen tonen (zorgplicht), bijvoorbeeld door opbergkluisjes aan werknemers ter beschikking te stellen.”

Bron: “Identificatie en verificatie persoonsgegevens."

BTW-nummer

Meerdere ondernemers hebben ons erop geattendeerd dat hun BTW-nummer gelijk is aan hun BSN. Zij verbazen zich hierover. Werkt deze koppeling fraude niet in de hand en zou dit niet anders moeten?

Minister Plasterk heeft aan de Tweede Kamer toegezegd om in contact te treden met zijn ambtgenoot bij Financiën om deze kwestie te bespreken.

Hotels

Op de site van het College Bescherming Persoonsgegevens staat dat hoteleigenaren wettelijk verplicht zijn je identiteit vast te stellen, maar dat het kopiëren of scannen van je ID bewijs daarbij niet nodig is. De site vermeldt echter ook dat je de kopie van jouw paspoort terug kan vragen, bijvoorbeeld als je uitcheckt bij een hotel. Dit spreekt elkaar tegen. Moet je nu wel of niet een kopie achterlaten bij een hotel?

Bij een hotel hoef je geen kopie achter te laten. Op de website: http://www.mijnprivacy.nl kun je lezen op welke wijze hotels uw identiteit mogen vaststellen. Als je vrijwillig toch een kopie van uw paspoort afgeeft, kun je de kopie weer terugvragen bij uitchecken.

Veel hotels nemen je paspoort in tijdens je verblijf, en geven het weer terug als je uitcheckt. Mag dit?

Nee, dit mag niet. In het paspoort staat vermeld dat het paspoort enkel ter beschikking van derden mag worden gesteld als daartoe een wettelijke verplichting bestaat.

Overheidsinstanties

Mogen overheidsinstanties altijd een kopie maken? Of alleen in sommige gevallen. En als ze een kopie maken, mag je daarop dan je BSN doorstrepen?

Het BSN (voorheen sofinummer) is een persoonsnummer dat in de eerste plaats bedoeld is voor het contact tussen jou en de overheid. Organisaties en bedrijven mogen het BSN alleen gebruiken als dat wettelijk is bepaald. Dit geldt bijvoorbeeld voor zorgverleners, zoals uw huisarts, apotheek en zorgverzekering.

Ook een kopie ID-bewijs mag worden gemaakt als dit nodig is voor de dienstverlening.

Op de website www.burgerservicenummer.nl staan bijna alle organisaties die het BSN mogen verwerken.

Notaris, bank of casino

Mag je je BSN doorstrepen als je een kopie van je identiteitsbewijs afgeeft aan een notaris, bank of casino?

Nee, de verplichting voor banken, notarissen en casino’s om de identiteit van hun klanten vast te stellen komt voort uit de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (WWFT). In deze wet staat ook dat een bank, notaris of casino een kopie mag maken en bewaren van het identiteitsbewijs van een klant.

Het is banken, notarissen en casino’s ook bij wet toegestaan om het BSN te gebruiken. Maakt jouw bank, uw notaris of het casino een kopie van je identiteitsbewijs, dan is het dus niet mogelijk om je BSN af te schermen of onleesbaar te maken.? Je mag wel kopie, doel en datum op de kopie schrijven ter voorkoming van fraude.

Huurcontract

Ben je verplicht een kopie ID-bewijs af te geven t.b.v. het afsluiten van een huurcontract?

Tenzij er een wettelijke verplichting bestaat, hoef je geen kopie ID-bewijs af te geven. Indien je een kopie afgeeft wordt je geadviseerd om het woord “kopie”, doel en datum op de kopie schrijven en uw BSN door te strepen.

Diensten geweigerd

Wat moet je doen als je bepaalde diensten worden geweigerd omdat je geen kopie af wilt geven, terwijl je dat wettelijk gezien niet verplicht bent ?

Je kunt de volgende stappen overwegen:

• Neem contact op met de directie van het bedrijf of organisatie.
• Geef hun de kans om je uitleg te geven en/of hun werkwijze aan te passen.
• Ben je niet tevreden met het antwoord? Ga dan naar de website van het College bescherming persoonsgegevens (CBP) en kies de optie ik wil een signaal geven.

Indien je toch een kopie afgeeft, schrijft dan het woord “kopie”, doel en datum op de kopie schrijven en streep uw BSN door.

Winkels

Zouden winkels niet verplicht gesteld moeten worden om een poster op te hangen met daarop de wettelijke regels?

Het gaat wat ver om winkels te verplichten posters op te hangen over alle wettelijke regels. Er gelden in winkels heel veel wettelijke regels, bijvoorbeeld uit het Burgerlijk Wetboek over het kopen van een artikel en uit het Wetboek van Strafrecht dat diefstal verboden is.

Pakketjesfraude

Veel kijkers hebben ons laten weten dat ze het slachtoffer zijn van pakketjesfraude en vragen zich af waarom het nog altijd mogelijk is dat de buren pakketjes mogen aannemen. Zou het niet zo moeten zijn dat je pakketjes alleen zelf in ontvangst zou mogen nemen, en alleen na het tonen van een identiteitsbewijs?

Dat is iets wat de verkoper en het postbedrijf zelf mogen bepalen. Sommige bedrijven hebben inderdaad geregeld dat pakketjes alleen persoonlijk in ontvangst genomen of afgehaald kunnen worden, andere bedrijven niet.

Buitenland

Hoe zijn de regels m.b.t. het afgeven van kopieën in landen die lid zijn van de EU? Wat zijn de regels in landen in Europa die geen lid zin van de EU? En wat zijn de regels buiten Europa?

De regels die wij kennen met betrekking tot het afgeven van kopieën gelden voor Nederland. Hoe dit in andere landen is geregeld verschilt per land. Het behoort niet tot de bevoegdheid van de minister van Binnenlandse Zaken om hier regels over op te stellen.

(Bron: Centraal Meld- en informatiepunt Identiteitsfraude en –fouten)

Lees een aantal concrete voorbeelden van de vragen die kijkers ons mailden naar aanleiding van onze uitzending over identiteitsfraude.