De coronacrisis hakt stevig in op de arbeidsmarkt: de afgelopen maanden zijn er honderdduizenden banen verdwenen. Daar spelen oplichters handig op in, zo waarschuwt de politie. Een lucratief aanbod voor werk kan je duur komen te staan. Maar hoe gaan de oplichters precies te werk?
Het Landelijk Meldpunt Internetoplichting (LMIO) signaleert dat oplichters vaker hun slag hopen te slaan door werkzoekenden te lokken met verleidelijke aanbiedingen. De vreugde is echter maar van korte duur, want door je bankrekening ter beschikking te stellen, maak je je (mede) schuldig aan witwassen. Het LMIO omschrijft deze wijze van oplichting als volgt.
Waarschuwing LMIO
Het LMIO waarschuwt voor websites die werkzoekenden lokken met zogenaamde lucratieve online banen. 'Sollicitanten' die hierop reageren denken een mooie nieuwe baan te hebben.
De 'baan' houdt echter in dat je je bankrekening ter beschikking moet stellen. Je krijgt vervolgens geld op je rekening gestort, maar dat geld is op frauduleuze wijze verkregen is. Met dat geld moet je vervolgens bitcoin kopen.
De betreffende websites zien er professioneel uit, maar een 'baan' waarbij je de bankrekening van jezelf moet gebruiken om daar geld op te laten storten om dat vervolgens om te zetten in bitcoin is natuurlijk géén normale zaak.
De personen die hierin meegaan, horen dit te weten. Bovendien bestaat de mogelijkheid dat zij zich schuldig maken aan een strafbaar feit, namelijk (schuld)witwassen. Zeker ook als de beloning van 'werkzaamheden' inhoudt dat je een bepaald percentage mag inhouden op het bedrag wat op je bankrekening is gestort.
Hoe gaat deze manier van oplichting precies in zijn werk?
Het lijkt erop dat deze vorm van fraude voornamelijk op jongeren is gericht, en dat is misschien ook niet zo gek: jongeren hebben minder ervaring op de arbeidsmarkt en staan wellicht eerder open voor aanbiedingen die eigenlijk te goed klinken om waar te zijn.
Mensen die in deze vorm van oplichting trappen en hun bankrekening ter beschikking stellen, zijn feitelijk een geldezel. Waar geldezels vroeger voornamelijk op het schoolplein werden geronseld, gaat dat tegenwoordig veel vaker online. Denk dan aan sociale media zoals Instagram of Snapchat, maar ook via groepen op de chatappTelegram.
Slachtoffers worden gelokt met advertenties of vacatures voor werk en belanden vaak op een professionele, gelikt ogende website. Meld je je aan? Dan kom je eigenlijk altijd door de 'sollicitatieprocedure' en krijg je te horen dat je je rekening ter beschikking moet stellen. Het zou gaan om werk in de valutahandel, en de onrealistisch hoge salarissen zeggen eigenlijk al voldoende.
Volgens De Telegraaf beginnen de salarissen bij € 6.000 per maand voor het verrichten van eenvoudige beurstransacties tot € 20.000 per maand voor een baan als 'makelaarsassistent'. Flitsende foto's van de Amsterdamse grachten wekken de indruk dat het om geslaagde en succesvolle bedrijven gaat, maar teksten zijn niet zelden door een vertaalmachine getrokken en het gaat bovendien natuurlijk niet om starterssalarissen.
Het geld wat op je rekening binnenkomt, moet je omzetten in cryptovaluta zoals bitcoins. Als dank voor je hulp krijg je een bepaald percentage van de transactiewaarde als commissie. Uiteraard krijg je niet te horen dat dat geld afkomstig is uit criminele geldstromen, al zou je met een beetje logisch nadenken wel moeten begrijpen dat het niet helemaal zuivere koffie is.
Afgelopen week haalde de politie nog een viertal websites offline waarop dergelijke nepbanen werden aangeboden. Op onderstaand screenshot zie je dat de layout van de vier websites identiek is: slechts de domeinnaam die in de linkerbovenhoek staat, wijkt af.
Veel belangstelling, maar de pakkans is praktisch honderd procent
De Telegraaf weet te vertellen dat er veel belangstelling is voor dergelijke baantjes. De krant baseert zich op uitspraken van meerdere beveiligingsexperts in de financiële dienstverlening. Het probleem is echter dat de vreugde vaak van korte duur is: betaalproviders en banken hebben geautomatiseerde systemen in de lucht die transacties permanent in de gaten houden en de opmerkelijke of afwijkende transacties er snel uit te plukken.
Een voorbeeld van verdacht betalingsverkeer is bijvoorbeeld als je normaal gesproken op één vast moment in de maand je salaris gestort krijgt, maar je plotseling vaker kleinere bedragen op je privérekening ontvangt en je deze bovendien direct doorsluist. Dat betekent in feite dat de pakkans levensgroot is: banken en betaalproviders zouden in staat zijn om praktisch honderd procent van de verdachte transacties te signaleren.
Eén geldezel doet zijn verhaal tegenover De Telegraaf:
Ervaring van een geldezel
Enkele weken geleden was ik op zoek naar een bijbaan op een website. Deze website bood vacatures aan en in dit geval ging ik voor initial assistant.
Hierbij werd werk aangeboden waarbij ik 1 tot 2 uur moest werken. Daar kon ik dan goed geld mee verdienen. Het ging om betalingen die bij mij binnenkomen waarvan ik bitcoins moest kopen van websites als: Btc-direct of anycoin of bitonic. Allemaal officiële websites en allemaal waar ik mij voor moest aanmelden.
Eerst was er een betaling van €189,99 […]. Daar mocht ik commissie van nemen van 5 tot 9%. Sinds afgelopen dinsdag begonnen de echte bedragen binnen te komen. Hierop herhaalde ik de handelingen. […] Elk bedrag moest ik naar hetzelfde bitcoinadres sturen.
Gepakt als geldezel? Je belandt zo op de zwarte lijst
Dat klinkt allemaal mooi en aardig, maar omdat jij je privérekening ter beschikking stelt, is het een koud kunstje om je te traceren. Voor criminelen is dat interessant, want door geldezels in te zetten, blijven ze op deze manier zelf buiten zicht. Aangezien geldezels vrijwel altijd worden gepakt, heb je als geldezel direct een heel ander probleem: je belandt jarenlang op een zwarte lijst van banken en kunt vrijwel geen enkele dienst meer afnemen bij een bank.
Dat zorgt voor problemen. Hoe ga je bijvoorbeeld pinnen voor de boodschappen? Hoe krijg je toegang tot je salaris als je een legitieme baan hebt? En hoe doe je online een bestelling? Banken kunnen je slechts een basisbankrekening aanbieden en doen dat bovendien lang niet altijd zonder aanvullende voorwaarden te stellen. Eén voorwaarde kan bijvoorbeeld zijn dat je je als geldezel onder curatele moet laten stellen, en daar heeft natuurlijk niemand zin in.
Er zijn in principe voldoende signalen op basis waarvan je kunt weten dat het geen zuivere koffie is. Toch is het slim om niet op dit soort aanbiedingen in te gaan: je wordt alleen maar slachtoffer van je eigen hebberigheid en je zadelt jezelf op met enorme problemen.
Bron: Landelijk Meldpunt Internetoplichting / De Telegraaf
